Czarne chmury (1973).doc

Serial tv
Produkcja: Polska
Rok produkcji: 1973
Premiera: 1973. 12. 23
Dane techniczne: Barwny.
Tytuły poszczególnych odcinków podajemy za innymi źródłami, m. in. za TVP. W rzeczywistości poszczególne części serialu nie noszą żadnych tytułów.
Okres zdjęciowy: marzec 1972 - lato 1973. Plenery: Baranów pod Tarnobrzegiem, Tyniec, Kraków, okolice Augustowa, Lublin (starówka), okolice Aleksandrowa Łódzkiego, Tenczyn (ruiny zamku).

Polski Fanfan, pierwszy polski serial spod znaku "płaszcza i szpady" - pisano o "Czarnych chmurach" w prasie z lat 70. Osią fabuły stały się dramatyczne epizody z walk o utrzymanie przy Polsce Prus Książęcych. Pozostawały one w lennej zależności od Rzeczypospolitej od 1525 r., kiedy Albrecht Hohenzollern sekularyzował państwo zakonne i złożył w Krakowie hołd królowi polskiemu. W XVII wieku na mocy traktatów welawsko-bydgoskich ziemie te przypadły elektorowi brandenburskiemu. Polska była wówczas krajem wolności szlacheckich, w Prusach szlachcie wiodło się znacznie gorzej. Na czele opozycji przeciwko elektorowi Fryderykowi Wilhelmowi stanął pułkownik Krystian Ludwik Kalkstein-Stoliński. W 1670 r. musiał uciekać z Prus do Polski. Podstępnie zwabiony do rezydencji ambasadora Brandta w Warszawie, na rozkaz elektora został porwany, mimo protestów polskiej szlachty i osobistego wstawiennictwa króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego - skazany na karę śmierci i stracony w Kłajpedzie w 1672 r. Burzliwe dzieje Kalksteina-Stolińskiego stały się osnową scenariusza serialu telewizyjnego. Oczywiście, jak wielokrotnie podkreślał reżyser Andrzej Konic, w "Czarnych chmurach" nie można doszukiwać się zbyt dosłownych analogii do głośnej w Rzeczypospolitej "sprawy Kalksteina" ani bohaterowi serialu, pułkownikowi Krzysztofowi Dowgirdowi, przypisywać cech historycznego pierwowzoru. Jest to przede wszystkim film akcji, awanturniczo-przygodowy, a więc na pierwszy plan wysuwają się ucieczki, pogonie, pojedynki, intrygi i oczywiście miłość. Całość skontruowana na zasadzie powieści-rzeki, składa się z dziesięciu godzinnych odcinków. Realizacja trwała przeszło rok, poza łódzkim atelier zdjęcia kręcono w pięknych wnętrzach w Baranowie, w Pałacu Biskupim w Kielcach i w Rytwianach pod Kielcami, w Tęczynku, Krakowie i in., a malownicze plenery - m.in. pod Augustowem. W głównych rolach upamiętnili się Leonard Pietraszak jako pułkownik Dowgird i Ryszard Pietruski jako jego wachmistrz i przyjaciel, kuty na cztery nogi sługa Kacper. Sercami nieustraszonych zabijaków zawładnęły piękna starościanka Anna (Elżbieta Starostecka), wychowanica hetmana Sobieskiego (Mariusz Dmochowski) oraz szlachcianka Magda (Anna Seniuk).

Obsada:
Leonard Pietraszak - pułkownik Krzysztof Dowgird
Ryszard Pietruski: Kacper Pilch, wachmistrz Dowgirda
Edmund Fetting: margrabia Karol von Ansbach
Stanisław Niwiński - rotmistrz Zaremba
Elżbieta Starostecka: Anna Ostrowska
Anna Seniuk - Magda Domaradzka
Zygmunt Kęstowicz: Niemirycz, mieszczanin z Lecka
Henryk Gołębiewski: Maciek
Marian Glinka: człowiek margrabiego
Tadeusz Pluciński: Walery, przywódca bandytów
Mieczysław Voit: opat
Mariusz Dmochowski: Jan Sobieski
Józef Nalberczak: Trzosowski
Olga Bielska: Agata Ostrowska, ciotka Anny
Jerzy Matałowski: Andrzej Tarłowski
Janusz Zakrzeński: namiestnik Erick von Hollstein

Odcinki:
1. Szafot
2. Krwawe swaty
3. Zawiść
4. Przeprawa
5. Czarna sakwa
6. Intryga
7. Pantomima
8. Wilcze Doły
9. Zaręczyny
10. Pościg