Czarne diamenty.rmvb

Rok produkcji: 1939
Premiera: 1981 !!!

Na swój debiut fabularny Jerzy Gabryelski wybrał powieść "Czarne diamenty" pióra Gustawa Morcinka, pisarza śląskiego przeżywającego pod koniec lat 30. okres największej popularności. Film, ukończony na krótko przed wybuchem II wojny światowej, nie doczekał się już premiery w 1939 r. Po wojnie pokazano go dopiero w 1981 r. Zgodnie z założeniami osią filmu miała być sprawa ratowania przez polskich górników ważnego dla kraju obiektu przemysłowego. Patriotyzmowi i solidarności robotników przeciwstawiał reżyser kosmopolityzm i wyrachowanie dyrektorów zagranicznego koncernu. Liczne zdjęcia dokumentalne w początkowych sekwencjach filmu miały uwierzytelnić całą historię i nadać jej poważny ton. W miarę rozwoju ekranowych wydarzeń problem społeczny ustępował jednak miejsca wątkowi romansowemu oraz kulminacyjnej scenie katastrofy w kopalni i akcji ratowniczej.
Młody inżynier Nawrat, syn powstańca śląskiego, na wieść o planach odsprzedania kopalni "Mars" zagranicznemu koncernowi, wysuwa projekt założenia górniczej spółdzielni, która przejęłaby zarządzanie przedsiębiorstwem. Narady odbywają się w mieszkaniu Pogorzelskiego, którego córka Teresa od dawna kocha się w inżynierze. 1700 górników wstępuje do spółdzielni, a w zarządzie obok Nawrata pracuje także Teresa i sztygar Świtała. Nawrata uwodzi jednak piękna Irena La Rochelle, córka jednego z dyrektorów koncernu. W kopalni wybucha pożar. Irena ukrywa ten fakt przed Nawratem, w końcu jednak dowiaduje się on o nieszczęściu i natychmiast udaje do kopalni. Wraz ze Świtałą podejmuje decyzję o wysadzeniu w powietrze płonącego szybu. Zwały węgla odcinają im powrót. Górnicy ruszają na ratunek zasypanym.

Reżyseria: Michał Waszyński
Scenariusz: Eugeniusz Bodo, Anatol Stern
Dialogi: Eugeniusz Bodo, Anatol Stern
Zdjęcia: Albert Wywerka
Scenografia: Jacek Rotmil, Stefan Norris
Muzyka: Henryk Wars
Piosenki: Konrad Tom, Emanuel Schlechter
Dźwięk: Stanisław Rochowicz
Kierownictwo produkcji: Witold Dybowski
Produkcja: Urania-Film
Atelier: Falanga
Laboratorium: Falanga

Obsada aktorska:
Zbigniew Sawan (inżynier Nawrat, zawiadowca kopalni; w napisach imię: Zbyszko),
Zofia Kajzerówna (Tereska, sekretarka Nawrata),
Stanisława Wysocka (matka Nawrata),
Ina Benita (Irena),
Aleksander Zelwerowicz (Pogorzałka, ojciec Teresy),
Franciszek Dominiak (sztygar Świtała),
Helena Łopuszańska (Zosia),
Jagna Janecka (Lili),
Jerzy Chodecki (Smolski),
Paweł Owerłło (Ratkiewicz),
Józef Kondrat (Gustlik, brat Teresy),
Stefan Hnydziński (Kałuża),
Feliks Żukowski (Żuczek),
Włodzimierz Łoziński (górnik Walek),
Władysław Grabowski (Ildefons)