Pokrzyk wilcza jagoda(1).doc

Pokrzyk wilcza jagoda ( Atropa belladonna)

Gatunek z rodziny psiankowatych. Bylina do 2 m wysokości o mocnym korzeniu palowym. Łodyga gałęzista, gruczołowato-omszona, liście eliptyczne lub jajowate wyrastają parami do 20 cm długości, kwiaty duże, dzwonkowate, brudnofioletowe. Roślina kwitnie od czerwca do sierpnia. Jagody są wielkości wiśni, czarne, lśniące, trujące.

Rośnie dziko w Europie, Azji Zachodniej i Afryce Północnej. W Polsce występuje na pogórzu, i w okolicach górskich. Rośnie w lasach i zaroślach. Lubi wapienne podłoże

Do celów leczniczych zbiera się wyłącznie z upraw korzenie i kłącza okazów kwitnących i owocujących pokrzyku, myje i szybko suszy w temp. 50-60°C. Fragmenty grubsze tnie się podłużnie lub poprzecznie. Surowcem jest korzeń pokrzyku.Również w okresie kwitnienia rośliny zbiera się liście pokrzyku i suszy w suszarni ogrzewanej, w temp. 50-60°C. Surowcem jest liść pokrzyku.

Korzenie zawierają 0,4-1,4%, a liście 0,3-1,2% alkaloidów tropanowych, stanowiących mieszaninę L-hioscyjaminy, atropiny, skopolaminy i innych. Pozostałe grupy związków, np. flawonoidy, nie mają znaczenia.

Alkaloidy pokrzyku porażają nerwy przywspółczulne autonomicznego układu nerwowego. Obniżają napięcie mięśni gładkich dróg żółciowych i moczowych oraz przewodu pokarmowego, zwłaszcza zwieraczy i odźwiernika. Hamują także czynności wydzielnicze gruczołów ślinowych i potowych oraz błon śluzowych nosa, gardła, oskrzeli i żołądka. W wyniku osłabienia wpływu hamującego na nerw błędny następuje wyraźne przyspieszenie akcji serca. Po większych dawkach obserwuje się pobudzenie niektórych ośrodków mózgowych, a także rozszerzenie źrenicy. Już w dawkach leczniczych często występuje suchość gardła.

Działanie lisci pokrzyku lub jego przetworów zależy od obecności atropiny i hioscyjaminy, ponieważ zawartość skopolaminy jest bardzo mała. Jeżeli surowiec był odpowiednio suszony i przechowywany to zawiera więcej hioscyjaminy niż atropiny. Z tych względów niektórzy lekarze preferują sproszkowane liście o oznaczonej ilości alkaloidu.