Kreacje teatralne

Kazimierz Junosza-Stępowski bardzo poważnie traktował aktorstwo. Swoje znakomite rzemiosło zdobył oddaniem i skrupulatną pracą. Ostro spinał się w sobie, jeśli zadanie było trudne i wartościowe. A kiedy grał postać wysnutą z historycznej przeszłości, pasjonował się, przeprowadzał studia w ikonografii i w kronikach. Unikał tylko tekstów wierszowanych. Drażniła go rymowana fraza Szekspira i Goethego.

W pracy aktorskiej do ról, które go pasjonowały, zbierał ogromny materiał. Zdumiewał znakomitą znajomością tła historycznego epoki. I to nie w znaczeniu znajomości jedynie faktów historycznych, lecz miał przestudiowane liczne pamiętniki, korespondencje, znał koligacje wszystkich dworów panujących w Europie, był au courant plotek i anegdot kursujących w owym czasie. Jego niezwykła pamięć potrafiła ten materiał pomieścić i tak tworzyło się podglebie, z którego wyrastała pełna kreacja.

Stępowski w każdej roli zmieniał się całkowicie również zewnętrznie. Charakteryzował się mistrzowsko, precyzyjnie. Trudno było uwierzyć, że człowiek o portretowej twarzy cara Pawła, z charakterystycznym zadartym nosem, jest tym samym, co Szambelan o pięknie wymodelowanym, lekko garbatym nosie i ciężko opadających powiekach. Przychodził do garderoby o piątej (spektakl zaczynał się o ósmej) i charakteryzował się powoli, przetwarzał się na innego człowieka z satysfakcją. Mówił mi, że w czasie charakteryzacji „wchodzi w skórę postaci". W swojej garderobie na półpiętrze Teatru Polskiego, w pozie półleżącej, na dużym obracanym fotelu, dyrygował dwoma fryzjerami, którzy zmieniali jego twarz. podciągali na cieniutkiej gazie nos, cieniowali odpowiednio kości policzkowe, zakładali i czesali perukę. Junosza bowiem przywiązywał do charakteryzacji ogromne znaczenie. Miał cały komplet, tzn. dwa pudła szminek Leichnera, oraz pudełko pasteli. Ale do kolegi swego, Zygmunta Chmielewskiego, świetnego aktora Reduty i Teatru Jaracza, powiedział właśnie w czasie przedstawień Cara Pawła: „Wszystkie zewnętrzne efekty na nic, dopiero, gdy się ma postać tu - wskazał palcem na serce - wtedy wiesz, jak masz grać i wyglądać".

Miał wiele typowo aktorskich cech, na przykład nie lubił, gdy inny aktor, w sztuce w której on króluje, dostaje brawa; że jest przesądny, bo gdy mu raz za kulisami upadł maszynopis roli, nie pozwolił, bym mu podniósł i podał, ale przydeptał kartki nogą i sam szybko schwycił. W młodości przejawiał ton pychy aktorskiej i lekceważenia, dopóki w teatrze pozostał solistą. Gdy na przykład podczas gościnnych występów w Krakowie przygotowywał tytułową rolę w Papie Caillaveta i de Flersa, to na próbach zaledwie przemrukiwał tekst, trzymając siebie w izolacji, nawet przeglądając gazetę.

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder