Errata do biografii. Jan Brzechwa.avi

Errata do biografii - Roman Brandstaetter.wmv

Roman Brandstaetter (1906 - 1987) polski pisarz, poeta, ...

Roman Brandstaetter (1906 - 1987) polski pisarz, poeta, dramaturg i tłumacz. Znawca Biblii. Krótko po wybuchu II wojny światowej Roman Brandstaetter przeniósł się do Wilna, gdzie w 1940 roku poślubił Tamarę Karren, Żydówkę, którą poznał wcześniej w Warszawie. Dzięki staraniom rodziny żony oboje udali się do Jerozolimy. W tym czasie powstał pierwszy z dramatów Brandstaettera zatytułowany "Kupiec warszawski" (1940/1941). W Jerozolimie autor początkowo współpracował z hebrajskimi wydawnictwami, prasą i teatrem. Następnie, dzięki pomocy Stanisława Kota, dawnego profesora z Uniwersytetu Jagiellońskiego, otrzymał posadę w nasłuchu radiowym Polskiej Agencji Telegraficznej, gdzie pracował aż do czasu swojego wyjazdu z Palestyny. W okresie 1941 - 1946, napisał pięć kolejnych dramatów, których nigdy nie wystawił na scenie. Wtedy też powstał "Powrót syna marnotrawnego". Czas pobytu Brandstaettera w Jerozolimie był okresem przełomowym w jego życiu, gdyż wtedy przeszedł na wiarę katolicką. Przeżycie to opisał później w opowiadaniu "Noc biblijna", zamieszczonym w zbiorze "Krąg biblijny". Po II wojnie światowej powstało najwybitniejsze dzieło prozatorskie Brandstaettera, czterotomowa powieść historyczna "Jezus z Nazarethu" (1967 - 1973). W 1972 roku Brandstaetter wydał opowiadanie "Ja jestem Żyd z Wesela", a następnie ukazały się również trzy zbiory miniatur literackich: "Krąg biblijny" (1975), "Inne kwiatki św. Franciszka z Asyżu" (1976), "Bardzo krótkie opowieści" (1978), oraz "Bardzo krótkie i nieco dłuższe opowieści" (1984).

Errata do biografii - Czesław Straszewicz.wmv

Czy artysta winien, czy ma prawo składać talent na ołtar ...

Czy artysta winien, czy ma prawo składać talent na ołtarzu ojczyzny? Czy traktowanie serio reguły inter arma silent musae ma budzić podziw czy politowanie? Czy ceną, jaką płaci się za trzymanie się zasad, musi być zapomnienie? Oto dylematy kluczowe dla biografii jednego z zapomnianych pisarzy polskich XX w. Czesław Straszewicz (1904 - 1963), zaliczany był w ll. 30. do grona obiecujących prozaików i już przed wojną miał poważny dorobek pisarski. W sierpniu 1939 razem z Witoldem Gombrowiczem wziął udział w inauguracyjnym rejsie polskiego transatlantyku Chrobry z Gdyni do Ameryki Południowej. Na wieść o wybuchu wojny Straszewicz podjął decyzję powrotu do Europy, gdzie zaciągnął się do wojska i na długie lata zamilkł jako pisarz. Uległszy ciężkiemu wypadkowi (przejechał mnie czołg pisał) współtworzył ściśle zakonspirowaną radiostację Świt (udającą rozgłośnię podziemną w kraju, a w rzeczywistości nadającą z Bletchley pod Londynem). Gombrowicz tymczasem, jak wiadomo, pozostał w Argentynie, by po latach opisać w Trans - Atlantyku ów epizod, moment wyboru, który zaważyć miał na życiu i twórczości obu pisarzy.Po wojnie, Straszewicz opublikował tylko jedną powieść: Turyści z bocianich gniazd, która spotkała się z dużym uznaniem krytyki emigracyjnej, w PRL pozostała zaś oczywiście całkowicie przemilczana. Jerzy Giedroyc mówił o nim: Zawsze uważał, że musi poświęcić swoje sprawy osobiste, gdy wymagają tego przyzwoitość czy patriotyzm. W filmie o Czesławie Straszewiczu opowiadać będą m. in.: Nina Taylor - Terlecka, Renata Gorczyńska i Violetta Wejs - Milewska.

Errata do biografii - Jerzy Braun.wmv

Jerzy Braun, żyjący w latach 1901 - 1975 prozaik, poeta, ...

Jerzy Braun, żyjący w latach 1901 - 1975 prozaik, poeta, eseista, filozof, działacz polityczny. Po wybuchu II wojny działał w konspiracji: był prezesem organizacji katolickiej Unia (działał w niej m. in. Karol Wojtyła), wydawał pismo "Kultura jutra". W 1944 został przedstawicielem Stronnictwa Pracy w konspiracyjnej Radzie Jedności Narodowej. Brał udział w powstaniu warszawskim, a w 1945 r. był ostatnim delegatem Rządu RP na kraj. Aresztowany przez komunistów w 1945 r. , został zwolniony w 1946 r. Redagował katolicki "Tygodnik warszawski". W 1948 r. został ponownie aresztowany i skazany na dożywocie. Zwolniony w 1956 r. , działał w instytucjach katolickich. W 1965 wyjechał z kraju do Rzymu, gdzie mieszkał do końca życia. W tym okresie był poddawany inwigilacji ze strony SB. Film przypomina dramatyczną biografię Brauna, skupiając się zwłaszcza na jej powojennym okresie, a przede wszystkim na pobycie pisarza w więzieniu i na emigracji.

Errata do biografii - Julian Tuwim.wmv

Julian Tuwim (1894 - 1953) był jednym z najważniejszych ...

Julian Tuwim (1894 - 1953) był jednym z najważniejszych i najpopularniejszych poetów polskich XX wieku. Urodził się w Łodzi w zasymilowanej rodzinie o żydowskich korzeniach. Związany z grupa poetycką Skamander. W 1936 napisał satyryczny poemat Bal w Operze, w którym ostro krytykował władze II RP i ówczesną Polskę, co było m. in. efektem ataków, których w tym czasie pisarz był przedmiotem ze strony literackiej prawicy, krytykującej jego pacyfistyczne wiersze z lat 20. oraz wytykającej mu pochodzenie. Po wybuchu II wojny Tuwim wyemigrował do Rumunii, a następnie do Brazylii, a stamtąd w roku 1942 znalazł się w USA. Tam zbliżył się do komunistów, co umocniło go w decyzji powrotu do kraju po 1946. Kierował Teatrem Nowym, tłumaczył, wydał kilka antologii oraz garść wierszy oraz artykułów afirmujących komunizm i PRL. Równocześnie wstawiał się za więzionymi przez komunistów żołnierzami podziemia antykomunistycznego. Film koncentruje się nad dwoma mniej znanymi, a ostatnio dyskutowanymi elementami biografii Tuwima, a mianowicie jego związków z Żydami i poczucia solidarności z narodem żydowskim, którego kulminacją były wypowiedzi w czasie II wojny, a także stosunku do komunizmu i przyczyn, dla których poparł PRL (czy Tuwim był komunistą lub marksistą, jak pisze o nim w książce "Kawior i popiół" Marcia Shore?).

Errata do biografii - Kazimierz Brandys.wmv

Kazimierz Brandys (1916 - 2000) dla jednych, jak go okre ...

Kazimierz Brandys (1916 - 2000) dla jednych, jak go określa np. prof. Jerzy B. Nowak, był czołowym stalinizatorem polskiej literatury, dla innych - przede wszystkim wielkim pisarzem, który po okresie współpracy z komunistycznym reżimem przeszedł do opozycji, gdzie ogromnie się zasłużył. Zdaniem Anny Nasiłowskiej chcąc, jako pisarz wywiązać się z obowiązków reformatora i opozycjonisty zarzucił pisanie powieści i w kolejnych częściach „Miesięcy” dokumentował zmieniającą się rzeczywistość. Tym samym jako artysta zapłacił najwyższą cenę. Sam Brandys, taki rozwój rzeczy, uważał za jak najbardziej naturalny. Jego zdaniem czas wielkich powieści skończył się w wieku XX - tym i wielu pisarzy jemu podobnych poszukuje nowych form form wyrazu, czym są np. dzienniki, czy powieści autobiograficzne, które odróżniał, jako komponowane i formalnie pozostającymi literaturą piękną.

Errata do biografii - Roman Palester.wmv

Jaką cenę zapłacił Roman Palester, bardzo popularny w PR ...

Jaką cenę zapłacił Roman Palester, bardzo popularny w PRL - u kompozytor za to, że nie zgadzał się z panującą doktryną socrealizmu w sztuce i wybrał wolność? Sam Palester w licznych wywiadach powtarzał: „Nie potrafiłem kłamać.” Był autorem muzyki do wielu filmów, w tym: „Zakazane piosenki”, „Ostatni etap”, „Miasto nieujarzmione”. Po ucieczce z kraju został objęty całkowitą cenzurą. Jego nazwiska nie można było wymieniać nawet w przypisach. Przez dwadzieścia lat do chwili przejścia na emeryturę w roku 1972 kierował audycjami kulturalnymi w programie Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Jego najbardziej znane autorskie programy to „Okno na Zachód”, „Muzyka obala granice”, „Reflektorem po kraju”. O jego życiu, dorobku kompozytorskim i dziennikarskim opowiadają pracownicy RWE, kompozytorzy i muzykolodzy m. in.: Jan Nowak Jeziorański, Zofia Helman, Zdzisław Szostak.

Errata do biografii - Stanisław Dygat.wmv

Stanisław Dygat (1914 - 1978) był prozaikiem, felietonis ...

Stanisław Dygat (1914 - 1978) był prozaikiem, felietonistą i dramatopisarzem, jednym z najważniejszych pisarzy po 1945 roku. Debiutował opowiadaniem opublikowanym w 1938 roku. Po wojnie polsko - niemieckiej 1939 roku został na pół roku internowany (jako obywatel francuski) w obozie dla cudzoziemców w Konstancji nad Jeziorem Bodeńskim. Po uwolnieniu przebywał w Warszawie, gdzie uczestniczył w konspiracyjnym życiu literackim. Po upadku powstania warszawskiego przebywał w Krakowie, a od 1946 r. w Łodzi. W latach 1948 - 56 był członkiem PZPR. Od 1945 publikował w prasie krajowej. W 1946 opublikował napisaną w czasie wojny powieść „Jezioro Bodeńskie”, zaliczoną do nurtu tzw. rozrachunków inteligenckich. W czasach stalinowskich wydał szereg utworów utrzymanych w poetyce socrealistycznej (np. „Gorące uczynki”, „Zwycięstwo będzie za metą”, „Wiosna i niedźwiedzie”). Po 1956 r. opublikował z kolei liczne powieści (m. in. „Disneyland”, „Dworzec w Monachium”), tomy opowiadań (m. in. „Różowy kajecik”, „Na pięć minut przed zaśnięciem”) i felietonów („Rozmyślania przy goleniu”). Był też autorem scenariuszy filmowych. Do legendy przeszło jego małżeństwo z Kaliną Jędrusik. W marcu 1964 r. podpisał List 34, w lutym 1976 r. Memoriał 101 przeciw projektowanym zmianom w Konstytucji PRL. Zmarł w 1978 r. Wedle jednej z wersji pośrednią przyczynę jego śmierci było zakazanie przez cenzurę realizacji filmu „Palace Hotel” wg jego scenariusza. Film przypomina życie i dokonania Stanisława Dygata, przede wszystkim zaś jego udział w działalności opozycyjnej wobec władz komunistycznych. W programie występuje Magdalena Dygat, córka pisarza, autorka wspomnień wydanych w 2001 roku, a także Edward Kurowski, autor książki „Moje życie ze Stanisławem Dygatem”, oraz znajomi pisarza (Ryszard Matuszewski, Tadeusz Konwicki) i historycy literatury (Jan Zieliński, Tadeusz Nyczek, Tadeusz Drewnowski, Przemysław Czapliński, Henryk Bereza, Joanna Siedlecka).

Errata do biografii - Wojciech Bąk.wmv

Wojciech Bąk († 1961) był związany z Poznaniem od młodoś ...

Wojciech Bąk († 1961) był związany z Poznaniem od młodości jako student i absolwent filologii polskiej i filozofii Uniwersytetu Poznańskiego. Stąd dzisiaj w imieniu civitatis academicae daję wyraz zadowoleniu, że po wielu latach wspominamy go w auli Jana Lubrańskiego. Wojciech Bąk dał się poznać jako poeta religijny, obrońca prawdy, niezłomny w walce z kłamstwem, niepokorny w czasie zniewolenia, zmęczony krzykiem o przestrzeń wolności w pracy literackiej. Dziękuję Miastu, że w 1945 roku przyznało mu nagrodę literacką i redakcji miesięcznika "W drodze" za zwrócenie uwagi w 1995 roku na jego twórczość poetycką. Kazimiera llłakowiczówna († 1983) swoją twórczością literacką i poetycką w dużym stopniu ubogaciła Poznań. Drogę do osiągnięć na polu kultury torowało jej świetne i wielostronne wykształcenie, biegła znajomość języków obcych, nowożytnych i klasycznych. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza jest dumny, że nadał jej doktorat honorowy.

Errata do biografii - Kazimierz Koźniewski.wmv

Kazimierz Koźniewski żył w latach 1919 - 2005. Powszechn ...

Kazimierz Koźniewski żył w latach 1919 - 2005. Powszechnie znany jako działacz i historyk harcerstwa, pisarz, publicysta, eseista, reportażysta, a także autor scenariuszy filmowych, m. in. „Piątka z ulicy Barskiej'”, „Warszawa”,„Paryż bez wizy”'. W latach 1939 - 1940 był jednym z założycieli Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej. Został też członkiem Naczelnictwa Szarych Szeregów. Od jesieni 1945 roku członek redakcji „Przekroju”, a od roku 1957 do śmierci redaktor „Polityki”. W latach 1957 - 1982 był naczelnym redaktorem „Magazynu Polskiego”, a w latach 1982 - 1985 „Tu i teraz”. Współpracował z wieloma pismami i gazetami. Autor około 50 książek i co najmniej 6000 artykułów w prasie periodycznej. Współpracował także z Urzędem Bezpieczeństwa, a następnie Służbą Bezpieczeństwa niemal przez cały okres trwania PRL - u i był wyjątkowo gorliwym konfidentem. W filmie przedstawione zostaną materiały dotyczące działalności Koźniewskiego na tych polach. Wypowiedzą się m. in: Marek Gajdziński (harcmistrz), Sławomir Cenckiewicz (historyk IPN), Joanna Siedlecka (pisarka i publicystka), Aleksandra Ziółkowska - Boehm (sekretarka Melchiora Wańkowicza), zaproszone osoby z redakcji „Polityki”.

Errata do biografii - Marek Nowakowski.wmv

Marek Nowakowski, urodzony w 1935 roku prozaik, należy d ...

Marek Nowakowski, urodzony w 1935 roku prozaik, należy do najwybitniejszych pisarzy olskich. W jego barwnej i dramatycznej biografii bardzo istotne miejsce zajmuje działalność w opozycji antykomunistycznej w latach 70. i 80.: Nowakowski publikował pod pseudonimem w paryskiej "Kulturze", należał do sygnatariuszy Memoriału 101 z 1976 roku, był jednym z założycieli i redaktorów niezależnego pisma literackiego "Zapis" powstałego w 1977 roku, publikował w drugim obiegu, m. in. głośny "Raport o stanie wojennym". W marcu 1984 r. za tę działalność został aresztowany i oskarżony o działalność na szkodę PRL. Od początku lat 60. Nowakowski, jako figurant Nowy, był inwigilowany przez SB, przy czym szczególnie intensywnie w latach 70. i 80. , co stało się tematem jego książki "Kryptonim Nowy. Tajemnice mojej esbeckiej teczki wydanej w tym roku". Film opowiada m. in. o tym epizodzie biografii pisarza, przypominając jego działalność opozycyjną oraz towarzyszące jej represje i szykany ze strony SB, które miały swe dramatyczne, ale i komiczne konsekwencje. Marek Nowakowski, występując w odcinku "Erraty do biografii" o Wojciechu Albińskim powiedział, że "Wojtek, aby zrealizować swoje wyobrażenie o wolności, musiał wyjechać z PRL, a on sam potrafił być wolnym w tej klatce". Dlatego film ten jest również rozmową o wolności i niezależności pisarza zarówno w PRL, jak i III RP. W filmie wykorzystano materiały z teczki Marka Nowakowskiego z IPN.

Errata do biografii. Jan Brzechwa.avi

Faficzek-10