Błotniaki.avi

BŁOTNIAKI
Film dokumentalny
Produkcja: Polska
Rok produkcji: 1980
Gatunek: Film przyrodniczy
Dane techniczne: 37'

Błotniaki do lęgu i gniazdowania potrzebują warunków szczególnych, zaś świat, w którym mogą żyć, kurczy się coraz bardziej. Kiedyś te drapieżne ptaki występowały na całym polskim niżu, dziś można je spotkać tylko na nadbiebrzańskich bagnach. Tylko tam występują wszystkie trzy odmiany błotniaka: stawowy, łąkowy - zwany popielatym i zbożowy, najrzadszy - przez miejscową ludność nazywany białym jastrzębiem. Stawowy buduje gniazda w trzcinowiskach, łąkowy - wbrew nazwie - na bagnach, gdyż nie mógłby żyć na łąkach wysuszonych w procesach melioracyjnych i nawożonych środkami chemicznymi. Podobnie zbożowy: gniazduje w gęstych zaroślach rosnących na terenach podmokłych. Realizatorzy filmu na bagnach spędzili kilka pracowitych miesięcy. Już pod koniec kwietnia wypatrywali ptaków powracających nad Biebrzę z Afryki i południa Europy. Obserwowali je do końca lipca. Musieli uzbroić się w cierpliwość. Samice błotniaków są bowiem bardzo płochliwe, a niepokojone potrafią zniszczyć własny lęg: rozbić jaja lub porzucić pisklęta. Pierwsza założyła gniazdo para błotniaków stawowych. Samica w połowie maja złożyła cztery jaja w dwudniowych odstępach. Pisklęta wykluły się kolejno. Ostatni nie był w stanie dogonić w rozwoju starszych braci. Niestety, przegrał z nimi twardą walkę o byt, musiał zginąć, bo rodzice najwyraźniej nie byli w stanie wykarmić tak licznego potomstwa. W gnieździe błotniaka łąkowego już trzy pisklęta otwierały szeroko dzioby ku matce nadlatującej z pokarmem, kiedy w gnieździe zbożowego dopiero pojawiły się jaja. Kilka dni później realizatorzy filmu przekonali się, że rzeczywiście błotniaki są niezwykle płochliwe. W gnieździe znaleźli jaja zupełnie zimne. Samica zostawiła je, gdyż w pobliżu zjawiły się samochody i ludzie, by podsypać groblę. Ekipa przewędrowała zatem wiele kilometrów, by znaleźć inną parę tych ptaków - z pięciu przylatujących co roku nad Biebrzę. Udało się. Niestety, także i w tym gnieździe doszło do tragedii. Prawdopodobnie jakiś drapieżny ptak zabił dwa z trzech piskląt. Pech, że nieszczęście dotknęło akurat tę najrzadszą odmane błotniaka. Tego roku, kiedy powstawał film, z dwóch gniazd zbożowego wyszło zaledwie jedno młode.

Realizacja: Joanna Wierzbicka
Scenariusz: Joanna Wierzbicka
Komentarz: Joanna Wierzbicka
Zdjęcia: Ryszard Czerwiński
Opracowanie muzyczne: Andrzej Fronczak
Produkcja: Centralna Wytwórnia Programów i Filmów Telewizyjnych Poltel (Warszawa) (dla Red. Filmów Fabularnych TvP)
Konsultacja: Józef Witkowski