Kicking_Bird(KopiĂ„â€¦cy Ptak).jpg

Rzymski Nos (właściwie Woo-ka-nay lub Woqini, zginął 16 ...

Rzymski Nos (właściwie Woo-ka-nay lub Woqini, zginął 16 września 1867 r.) należał do plemienia Czejenów (Południowych), klanu Żołnierzy Psów. Po masakrze nad Sand Creek (28 listopada 1864 r.) pokojowo nastawionych Czejenów Czarnego Kotła, wraz z innymi wojownikami opuścił Kolorado i przeniósł się na ziemie Siuksów. Tam uczestniczył w obronie Krainy Powder River (Wojna Czerwonej Chmury). Brał udział w wielu bitwach. Starał się uczyć wojowników dyscypliny, podpatrywał zachowania żołnierzy. Wiosną 1866 r. powrócił do Kolorado, został wodzem wojennym Czejenów. Był zwolennikiem walki z białymi. Organizował ataki na karawany i stacje dyliżansów wzdłuż Smoky Hill River. 16 września 1867 r. zaatakował obóz pięćdziesięciu zwiadowców na małej wyspie w wyschniętym korycie Arikaree dopływu Republican River. Wyposażeni w nowoczesne, wielostrzałowe karabiny zwiadowcy odparli Indian z dużymi stratami. Zginęło 30 wojowników. W walce śmiertelnie ranny został Rzymski Nos. Dlatego Indianie nazwali tę bitwę "Bitwą, w Której Zginął Rzymski Nos".

Little_Crow.jpg

Taoyateduta, Mała Wrona (Mały Kruk, Little Crow, Chetan ...

Taoyateduta, Mała Wrona (Mały Kruk, Little Crow, Chetan Wakan Mani, Samica Kruka, Która Pojawia Się Idąc) (ur. 1810?, zm. 3 lipca 1863) – wódz Santee Dakotów (Siuksów) zamieszkujących Minnesotę. Jeden z wodzów, którzy podpisali w 1851 r. traktat z rządem USA, w którym Indianie zrzekli się 90% swoich ziem i zostali stłoczeni wzdłuż rzeki Minnesota. Wchodził w skład delegacji Indian, która przebywała w Waszyngtonie. Tam przekonał się o sile białych i bezsensowności walki z nimi. Za wszelką cenę starał się zachować pokój. W 1862 r., gdy rząd USA nie wywiązywał się ze zobowiązań wobec Siuksów, wybuchły zamieszki, które przekształciły się w wojnę Małej Wrony. Zjednoczone odłamy Santee Dakotów pod wodzą Małej Wrony, Mankato i Wielkiego Orła bezskutecznie atakowały Fort Ridgely oraz osadę New Ulm nad Coltonwood River. W tym czasie luźne grupy Indian i młodzi wojownicy atakowali i mordowali osadników. Mała Wrona pobity przez wojsko pod Wood Lake wycofał się do kraju Teton Dakotów plemienia Brule – preriowych, stamtąd ruszył do Kanady licząc na pomoc Brytyjczyków przeciwko USA. Tymczasem Santee Dakotowie skapitulowali przed wojskiem, wydali jeńców, a wówczas wbrew wcześniejszym obietnicom zostali osądzeni i skazani. Ponad trzystu zostało skazanych na karę śmierci. Ostatecznie po odwołaniach i interwencji prezydenta Abrahama Lincolna powieszono trzydziestu ośmiu. Mała Wrona powrócił w rodzinne strony. Został zastrzelony przez osadników wracających z polowania na jelenie. Jego skalp i czaszkę wystawiono na widok publiczny w miasteczku Saint Paul. Rząd USA unieważnił wszelkie układy z Dakotami, pozbawił ich praw do ziem w Montanie. Niedobitki plemienia zostały umieszczone w rezerwacie Crow Creek w Dakocie.

LittleWolf.jpg

Mały Wilk (1820 - 1904) wielki wódz Czejenów. Był indiań ...

Mały Wilk (1820 - 1904) wielki wódz Czejenów. Był indiańskim przywódcą, który nie godził się na osadnictwo białych na Zachodzie. Wielokrotnie ocierał się śmierć, wojna wypełniła większą część jego długiego życia (żył 84 lata). W 1830 roku prowadził zwycięską bitwę w Pawnee.

Tashun-Kakokipapi.jpg

Boją Się Nawet Jego Koni (Tasunkakokipapi) (ur. 1830 – z ...

Boją Się Nawet Jego Koni (Tasunkakokipapi) (ur. 1830 – zm. 1900) – był dziedzicznym wodzem plemienia Oglala Teton Dakotów. Żył współcześnie z Czerwoną Chmurą, którego był głównym oficerem w wojnie o Szlak Bozemana w 1866 r. Po zawarciu pokoju w 1868 r. zamieszkał w rezerwacie Pine Ridge i mieszkał tam aż do śmierci.

Quanah_Parker.gif

Quanah Parker (1845 - 23 lutego 1911) - wódz indiańskieg ...

Quanah Parker (1845 - 23 lutego 1911) - wódz indiańskiego plemienia Komanczów Kwahadi. Był synem wodza Peta Nocony i Cynthii Anny Parker, wziętej do niewoli 19 maja 1836. Sławę przyniosły mu liczne wyprawy przeciw Meksykanom i amerykańskim osadnikom. Jako jeden z nielicznych wodzów Indian z południowych równin nigdy nie zawarł pokoju z białymi. Wziął czynny udział w wojnie nad Rzeką Czerwoną w latach 1874-1875. Po licznych starciach z wojskiem poddał się jako ostatni 2 czerwca 1875 w forcie Sill. Osiadł w rezerwacie w południowo-zachodniej Oklahomie i już nigdy nie walczył. Przez resztę życia był głównym przedstawicielem nie tylko swojego ludu, ale także Kiowów i Kiowa-Apaczów. Działał wśród współplemieńców na rzecz oświaty i uprawy ziemi. Pozostał jednak do końca wierny indiańskim obyczajom. Zachował strój indiański, długie włosy i kilka żon. Przyczynił się do rozpowszechnienia pejotyzmu, który doprowadził do powstania Kościoła Tubylczoamerykańskiego (ang. Native American Church) kilka lat po śmierci wodza.

Manuelito.jpg

Manuelito (1818-1893) - wódz Nawahów z czasów Wielkiej W ...

Manuelito (1818-1893) - wódz Nawahów z czasów Wielkiej Wędrówki Nawahów. 21 września 1861 r. na terenie Fortu Wingate doszło do zatargu Indian z żołnierzami przy okazji wyścigu konnego Manuelita z jednym z oficerów. Następnego dnia wojsko zaatakowało obozujących wokół fortu Indian. Rozpoczęła się długotrwała wojna. Wiosną 1862 r. na tereny Nawahów wkroczyły oddziały, którymi dowodził James Carleton . Chciał on rozwiązać problem Indian umieszczając ich w rezerwatach. Najpierw rozprawił się z Apaczami Mescalero umieszczając ich w rezerwacie Bosce Redondo nad Pecos River , potem zajął się Nawahami. Kluczem do sukcesu było pozbawienie Indian zapasów, dlatego wojsko niszczyło zbiory i zabijało zwierzęta Indian. wprowadzono nagrody pieniężne za zdobyte na Indianach zwierzęta, potem również za skalpy wojowników. Stopniowo kapitulowały poszczególne grupy Nawahów, które umieszczano w rezerwacie w Bosce Redondo. Na wolności pozostał ze swymi ludźmi tylko wódz Manuelito. Tymczasem jesienią zaczęli pojawiać się Indianie, którzy nie mogąc znieść warunków panujących w rezerwacie uciekali i wracali do swej ojczyzny. Ich opowieści napawały wolnych Nawahów grozą i zachęcały do dalszego oporu. W rezerwacie nie dostawali ubrań, koców, wystarczającej ilości jedzenia, nie było tam drzew do palenia ognisk, żyli w jamach wygrzebanych w ziemi, ziemia była jałowa i nie nadawała się do uprawy, panowały choroby, na które wielu umarło. Generał Carleton chciał zakończyć sprawę z Nawahami i starał się zmusić do kapitulacji Manuelita, który przez wiosnę i lato 1865 r. wymykał się żołnierzom. Poddał się dopiero 1 września 1866 r. z dwudziestoma trzema wycieńczonymi wojownikami. Niedługo potem poddali się ponownie Nawahowie, którzy uciekli z rezerwatu. Na ich szczęście generał Carleton przestał być dowódcą wojsk USA w Nowym Meksyku . Jego następca był nastawiony do Indian dużo przychylniej. Warunki w rezerwacie były bardzo złe, co stwierdzali sami biali. Indianie prosili o możliwość życia na swojej dawnej ziemi. W końcu ich prośby zostały wysłuchane. Z Waszyngtonu przybył generał Sherman, który zawarł układ z wodzami Nawahów. W jego wyniku otrzymali nowy rezerwat na swej dawnej ziemi.

Sitting_Bull.jpg

Siedzący Byk (w języku dakota Tatanka Yotanka, ang. Sitt ...

Siedzący Byk (w języku dakota Tatanka Yotanka, ang. Sitting Bull) (ok. 1831 - 15 grudnia 1890) wódz i szaman Indian plemienia Hunkpapa grupy Teton Dakotów (Siuksów). Współautor spektakularnego zwycięstwa połączonych sił Dakotów i Szejenów w bitwie nad Little Big Horn w 1876 roku. Od 1863 roku w silnej opozycji do białych. Po bitwie poprowadził swych ludzi do Kanady. Po negocjacjach wrócił jednak do Stanów Zjednoczonych i przez jakiś czas występował w "Wild West Show" Buffalo Billa podróżując wraz z rewią po wielu krajach Europy. W 1890 roku, po osiedleniu się w rezerwacie, został zastrzelony przez indiańskich policjantów na służbie armii USA, którzy mieli rozkaz aresztować go za udział w zakazanym Tańcu Ducha. Tymi policjantami byli Głowa Byka oraz Czerwony Tomahawk. Dwa tygodnie później próba uspokojenia nastrojów w rezerwacie Pine Ridge przez wojsko doprowadziła do zmasakrowania nad Wounded Knee grupy innego wodza Siuksów - Wielkiej Stopy (ang. Big Foot).

American_Horse(Amerykanski Kon).jpg

American Horse - Amerykański Koń (ur. 1840, zm. 16 grud ...

American Horse - Amerykański Koń (ur. 1840, zm. 16 grudnia 1908), wódz Indian Siuksów Oglala (nie mylić z Amerykańskim Koniem o przydomku Żelazna Tarcza). Syn Siedzącego Niedźwiedzia, również przez jakiś czas nazywanego Amerykańskim Koniem. Uczestniczył w pierwszej wojnie Czerwonej Chmury, później nie walczył. Wybitny mówca i dyplomata Siuksów. Towarzyszył wyprawom Czerwonej Chmury do Waszyngtonu; wziął udział w rewii Buffalo Billa. W 1889 roku wsparł rząd amerykański w przeprowadzeniu transakcji, w wyniku której Siuksowie stracili ponad połowę swoich ziem. Nie uczestniczył w Tańcu Ducha, dzięki czemu uniknął zapewne śmierci w masakrze nad strumieniem Wounded Knee 29 grudnia 1890 r. Zmarł w rezerwacie Pine Ridge.

Biały Bawół wódz Czejenów.jpg

Big_Foot(Wielka_Stopa).jpg

1824-1890 wódz Siuksów z plemienia Lakotów Minneconjou. ...

1824-1890 wódz Siuksów z plemienia Lakotów Minneconjou. Wodzem został w 1874 po śmierci ojca. Zginął w masakrze nad strumieniem Wounded Knee podczas ataku armii USA na grupę uczestników religijnego Tańca Ducha. Zwłoki poległego wodza zwycięscy żołnierze oskalpowali, a trofeum stanowiło cenny eksponat w muzeum 7.Pułku Kawalerii. Dopiero w 2000, po wieloletnich staraniach, szczątki zostały zwrócone rodzinie zabitego i pochowane zgodnie z indiańskim obyczajem.

Kicking_Bird(KopiĂ„â€¦cy Ptak).jpg

rynka1