lopian.jpg

Łopiany

Każdy z nas pamięta z dzieciństwa popularne „dziady”, „czepy” lub „rzepy” mocno przyczepiające się do ubrania. Są one koszyczkami kwiatowymi łopianów, zaopatrzonymi w charakterystyczne łuski. Najczęściej spotykanym w naszym kraju gatunkiem tych roślin jest łopian większy (Arctium lappa) nazywany także głowaczem, kostropaczem, łopieniem lub łopuchem.

Jest on rośliną dwuletnią, która w pierwszym roku wytwarza rozetę bardzo dużych, okrągławych, z wierzchu zielonych, a od spodu filcowato owłosionych liści. W drugim roku wyrasta wysoka, sztywna, silnie rozgałęziona łodyga.

Na wierzchołkach jej rozgałęzień zakwitają kuliste, ciemnoróżowe koszyczki kwiatowe. Właśnie one po przekwitnięciu opadają i haczykowatymi łuskami przyczepiają się do sierści zwierząt i ubrań ludzi. Owocem jest szarobrunatna niełupka opatrzona brunatnym puchem.

Surowcem leczniczym, znanym już od starożytności są długie, mięsiste korzenie łopianu (Radix Bardanae). Pozyskuje się je z młodych, jeszcze niekwitnących roślin późną jesienią lub bardzo wczesną wiosną przed rozpoczęciem wzrostu. Po wykopaniu płucze się je pod bieżącą wodą, kroi wzdłuż i suszy w temperaturze nieprzekraczającej 50°C. Ponieważ łatwo pleśnieją należy przechowywać je w suchym miejscu.

Już słynny polski średniowieczny zielarz Syreniusz zalecał łopian jako niezawodny lek na złamania i zwichnięcia twierdząc, że „tłuczony korzeń ból uśmierza”. Przy kamicy nerkowej radził wypijać wywar z nasion łopianu, a „ropą i krwią plującym” podawać specjalny trunek z łopianu i limbowych orzeszków.

cd. 1 ]