7.jpg

Gwarki - Pochód historyczny


Tradycyjnie historyczny pochód otwiera grupa młodzieży niosąca napis "GWARKI". Za nimi kroczy grupa folklorystyczna "Brynica" prezentując wieniec dożynkowy potwierdzając tym samym, że ziemia tarnogórska przed wiekami była ziemią rolniczą.

Następny w korowodzie jest legendarny chłop Rybka, który według podania w 1490 roku wyorał spod korzeni pierwszą bryłę czystego kruszcu. Bryłę tę niesie w pochodzie pacholę. Za rybką idą gwarkowie: ciągacze, płóczkarze, rębacze i wykładacze. Ponieważ dawnych prac górniczych doglądał duch podziemi - Skarbnik, w pochodzie widzimy go za gwarkami.

Są tam także przedstawiciele ówczesnej władzy górniczej czyli Rady Górniczej i starszyzny w osobach: mistrza górniczego (który w pierwszym okresie pełnił rolę burmistrza a także przewodniczył sądowi), szychmistrzów, hutmanów, olborników i pisarzy.

Dalej w pochodzie pojawia sięsymbolicznie "Ordunek Górny" - ustawa górnicza z 1528 roku, która mówi o prawach i obowiązkach gwarków. Następna sekwencja pochodu przedstawia lata 1533 - 1534 - czas buntu gwarków z powodu niskich płac. Miasto składało się w tym czasie z dwóch dzielnic: Lyszcza i Blaszyny. W rejonie Blaszyny gwareckie powstanie było dobrze zorganizowane. Polscy rębacze ruszyli na Urząd Górniczy żądając uwolnienia uwięzionych kolegów, co też Rad górnicza uczyniła. Praca w kopalniach stanęła. Dopiero użyciem wojska starosta osiągnął spokój. Prawdopodobnie był to pierwszy strajk na Śląsku.

Postacią, która przewija się w pochodzie jest książę Jan II. Położył on wielkie zasługi dla rozwoju górnictwa zajmując w historii Górnego Śląska wybitne miejsce. Dążył on do zjednoczenia rozbitego od wieków kraju, a ze swym bratem Mikołajem myślał nawet o przyłączeniu Górnego Śląska do Polski. Książę Jan umarł w 1532 roku nie pozostawiając dziedzica swojej ziemi i majątku.

Dalej w pochodzie kroczą ówczesne władze miejskie z burmistrzem i zacnymi rajcami miejskimi na czele (w 1562 roku rozłączono władzę miejską od górniczej, a 25 lipca 1562 roku powstał urząd burmistrza z herbem). Orszakowi towarzyszy straż miejska z halabardami. W okresie tym miasto przeżywało rozkwit, słynęło z górnictwa, gwarkowie bogacili się, miasto szybko się rozwijało, mieszczki uchodziły za bardzo dorodne i wytworne kobiety. Zaczęto również zajmować się handlem korzystając z przywileju organizowania jarmarków. Pierwszy jarmark był po św. Anicecie, drugi w dzień św. Idziego, a od 1676 roku organizowano także trzeci jarmark po św. Marcinie.


W korowodzie widzimy także Sedlaczka. Sedlaczkowe wino cieszyło się nie mniejszą popularnością niż osławione trunki Fukiera. Dalej łopocze królewski sztandar, idzie szlachta Śląska, przybywa sam król Jan II Sobieski. Obok widzimy ukochaną żonę króla, królową Marysieńkę jadącą w powozie, otoczoną damami dworu. Właśnie w Tarnowskich Górach Jan III pożegnał żonę idąc na Wiedeń.

W historycznym pochodzie pojawia się również postać Walentego Roździeńskiego, który przybył do miasta w 1596 roku aby dalej udać się do Koszęcina. Przeszedł on do historii jako autor "Officina ferraria - albo huta i warsztat z koźnicami szlachetnego dzieła żelaznego".

Kolejną postacią w pochodzie jest wielki niemiecki poeta Johann Wolfgang Goethe, który także gościł niegdyś w mieście. Widzimy Juliana Ursyna Niemcewicza, który po wizycie w Tarnowskich Górach przekazał wszystkie między innymi wiadomości o pracy gwarków, o tym że nie znają spoczynku i nie znają różnicy między dniem i nocą.

Miasto pamięta Augusta II Mocnego z głośnego przyjęcia w dzisiejszym domu Sedlaczka oraz historii z podkuciem królewskiego wierzchowca u podmiejskiego kowala. Pamięta cara Aleksandra I, który był tu w 1821 roku i urządził słynne pijaństwo. Zachowany do dziś rachunek opiewa na 127 talarów, 18 groszy i 8 srebrnych fenigów.

Swój epizod w pochodzie mają napoleońscy żołnierzem którzy nieopodal miasta brali udział w potyczkach, a 7 stycznia 1807 roku w bitwie pod Lasowicami odnieśli zwycięstwo. Do grona gości dołącza cesarz Niemiec Wilhelm II, który tarnogórską ziemię odwiedził dwa razy. Barwnym elementem historycznej części pochodu jest grupa ułanów 3 Pułku Ułanów Śląskich, który w okresie międzywojennym był ozdobą miasta.


P.S.
Film jest z roku 2006 (Nakręcony przeze mnie)
Gwarki Tarnowskie Góry 2006 - Pochód historyczny