Overloon_Panzer_Renault_FT_17.jpg

Konstrukcja
Renault FT-17 był pierwszym czołgiem na świecie o obrotowej wieży z umieszczonym w niej uzbrojeniem, silnikiem z tyłu oraz kierowcą z przodu pojazdu. Taki układ czołgu obowiązuje do dzisiaj. Konstrukcja powstała w okresie I wojny światowej w 1917 roku. Wyprodukowano łącznie 3800 egzemplarzy. W tym czasie był to najlepszy i najliczniejszy czołg na świecie. W okresie miedzywojennym większość z nich została przez Francję wykesportowana.
Czołg miał pancerz o grubości od 6mm do 16mm, zawieszenie było częściowo resorowane, a napęd stanowił silnik o mocy 35KM. Załogę stanowiło dwóch żołnierzy. Czołg mógł uzyskać szybkość do 8km/h.
W 1919 roku uzbrojono w 120 czołgów FT-17 1 pułk czołgów w Armii Polskiej gen. Hallera we Francji. W tym samym roku przybyły one do Polski, sprawiając, że stała się ona czwartą potęgą pancerną świata.
FT-17 były uzbrojone w armatę Puteaux SA wz. 1918 37mm (75 egzemplarzy) lub karabin maszynowy Hotchkiss wz. 14 8mm (45 egzemplarzy). Wzieły one udział w wojnie polsko-sowieckiej (m.in. w bitwie pod Dyneburgiem, w obronie Lidy i Grodna oraz w Bitwie Warszawskiej). Stracono wtedy 20 czołgów (8 bezpowrotnie). W latach 20-tych zakupiono kilkadziesiąt egzemplarzy różnych odmian i modyfikacji FT-17: Renault TSF (bez uzbrojenia ale z radiostacją), M26/27 oraz NC-27. Równolegle podejmowano próby modernizacji już posiadanych czołgów. Od 1926 roku w przeważającej części czołgów zastosowano własnej konstrukcji gąsienice drobnoogniwowe zwiększające szybkość oraz obniżające hałas i zużycie paliwa. W tym samym roku w CWS zbudowano 27 czołgów z części zapasowych i płyt stalowych. Były przeznaczone jedynie do szkolenia. W 1933 roku skonstruowano platformę kolejową do przewozu FT-17 w ramach pociągów pancernych. Została ona nazwana "drezyną pancerną R".
W latach 30-tych Polska posiadała 174 egzemplarze wszystkich typów FT-17. W latach 1936-37 część czołgów została sprzedana za pośrednictwem Urugwaju do Hiszpanii, a część do Chin - choć możliwe, że i te czołgi trafiły do Hiszpanii. Uzyskane fundusze przeznaczono na budowę dodatkowych 7TP.

Użycie bojowe w 1939 roku
We wrześniu 1939 roku Wojsko Polskie dysponowało 120 egzemplarzami FT-17, z czego 32 służyły jako drezyny pancerne. Pomimo niskiej wartości bojowej utworzono 3 kompanie po 15 czołgów w ramach 2 batalionu pancernego w Żurawicy. Wysłano je transportem kolejowym do Brześcia nad Bugiem. Na skutek uszkodzenia torów jedna kompania musiała wycofywać się samodzielnie i ostatecznie czołgi zostały zdobyte przez Niemców 16 września. 2 pozostałe kompanie zostały użyte do obrony Brześcia przed niemiecką 10 dywizją pancerną w dniach od 14 do 16 września. Wszystkie czołgi zostały zniszczone lub porzucone.
Drezyny pancerne brały czynny udział w działaniach pociągów pancernych spełniając funkcje rozpoznawcze, łącznikowe lub wsparcia piechoty. Niektóre źródła podają użycie FT-17 w obronie Przemyśla oraz w odwodzie Naczelnego Wodza.

Dane techniczne czołgu FT-17
Załoga 2
Opancerzenie kadłub przód 18mm, dno i góra 5mm, wieża przód boki i tył 16mm
Uzbrojenie armata Puteaux SA wz. 1918 37mm
lub karabin maszynowy Hotchkiss wz. 14 8mm
Zapas amunicji 247 pocisków do działa
4800 naboi do karabinu
Masa własna 6500kg
Długość całkowita 4100mm (z ogonem 5000mm)
Szerokość 1740mm
Wysokość 2140mm
Prześwit 430mm
Silnik / moc silnika Renault / 35KM
Maksymalna prędkość po drodze 7,7km/h
Zasięg po drodze / w terenie 30-60km
Głębokość brodu ?
Pokonywanie wzniesień 45°
Pokonywanie rowów (szerokość) 180cm
Nacisk jednostkowy 0,5kg/cm2
Pojemność baku ?
Zużycie paliwa droga / teren 146l