alikwoty.jpg

Podstawowa charakterystyka fal mózgowych
Zakres [Hz] Nazwa fal mózgowych Opis stanu fizjologicznego lub patofizjologicznego
0,5–3 Hz DELTA
Występują fizjologicznie: w czuwaniu do 1. r.ż., u starszych dzieci i dorosłych w głębokim śnie
Występują patologicznie: padaczki, urazy, guzy, śpiączki, choroby neurologiczne
4-7 Hz THETA Występują fizjologicznie: u dzieci w czuwaniu, u dorosłych i dzieci w senności,nieświadome opracowywanie treści, stan theta, b. głęboki relaks/medytacja, trans hipnotyczny.
Występują patologicznie:choroby neurologiczne (padaczki), zaburzenia uwagi, mikrouszkodzenia mózgu
8-12 Hz ALFA czuwanie przy zamkniętych oczach, w okolicy potyliczne, głęboki relaks
bierna uwaga, lepsza pamięć - stan alfa, myślenie pozytywne, wizualizacja,
odbiór treści z sugestii, obszar twórczy, stan inspiracji.
12-15 Hz SMR (somatosensoric rhythm) rytm czuciowo-ruchowy, relaksacja z zewnętrzną uwagą
13-15 Hz niskie beta w stanie czuwania przy otwartych oczach
15-18 Hz średnie beta przy aktywności z uwagą zewnętrzną
myślenie i działanie
18-35 Hz wysokie beta występują łącznie z silnymi emocjami, podrażnieniu, traumie, napięciu, lęku.
powyżej 35 Hz gamma w czasie skrajnych wrażeń i przeżyć, szok.
EEG Biofeedback (z ang.EEG - elektroencefalograf, biofeedback - biologiczne sprzężenie zwrotne) jest metodą opartą na bioregulacyjnych możliwościach mózgu z wykorzystaniem sprzężenia zwrotnego. Służy do optymalizacji czynności bioelektrycznej mózgu celem osiągnięcia usprawnienia działania przy równoczesnej relaksacji.
Z zapisu elektroencefalograficznego można uzyskać wiele informacji o stanie fizjologicznym (czuwanie, senność, sen) czy emocjonalnym (napięcie psychiczne, relaksacja), bowiem stany fizjologiczne i częściowo i emocjonalne łączą się ze szczególnymi wzorcami bioelektrycznymi.
Czynność bioelektryczna mózgu zmienia się w zależności od wieku, stanu fizjologicznego, jak również w zależności od różnych czynników wewnętrznych i zewnętrznych. W stanie czuwania zrelaksowanego, przy oczach zamkniętych istnieje u osoby dorosłej zróżnicowanie przestrzenne zapisu EEG, polegające na występowaniu w tylnych okolicach mózgu czynności rytmicznej alfa o zakresie 8-12 Hz, a w przednich czynności (rytmu) beta o zakresie powyżej 13 Hz. Po otwarciu oczu rytm alfa w tylnych okolicach ulega zablokowaniu i pojawia się czynność szybka beta. Niskonapięciowa. Taki obraz daje wizualna ocena zapisu w analogowym klasycznym aparacie EEG. Do oceny funkcji psychicznych nowe możliwości stwarzają komputerowe techniki obliczeniowe, wprowadzając do analizy ogromne liczby zmiennych oraz korelacje ich wzajemnych zależności w różnych miejscach układu nerwowego.
Badania uwagi - istotna role w prawidłowej pracy mózgu podczas procesu uczenia pełni uwaga (attention). Badania i testy pozwalające określić rodzaj i parametry charakterystyczne dla pracy mózgu podczas skupiania uwagi pozwalają nie tylko poznać pracę mózgu ale również określić pewne zaburzenia, szczególnie często występujące u uczniów, zespoły nadpobudliwości psychomotorycznej (zespół hiperkinetyczny) i zaburzenia uwagi : ADD attention deficit disorder, ADHD sttention deficit hyperactivity disorder.
Biochemia - Nie sposób rozpatrywać samej aktywności elektrycznej w oderwaniu od procesów biochemicznych, zczególnie roli neurotransmiterów, odpowiedzialnych za przewodzenie synaptyczne. Skrócona lista niektórych najważniejszych neuroprzekaźników:
Dopamina Dopamina nazywana jest również hormonem szczęścia, gdyż pojawienie się jej w przestrzeniach między neuronami, zewnętrznie objawia się poczuciem euforii. Jest syntezowana i uwalniana przez neurony znajdujące się w ośrodkowym układzie nerwowym. Odgrywa różną rolę w zależności od miejsca swego działania: w układzie pozapiramidowym jest odpowiedzialna za układ ruchowy, koordynację oraz napięcie mięśni, (np w chorobie Parkinsona występuje niedobór dopaminy), w układzie limbicznym jest odpowiedzialna za procesy emocjonalne, w podwzgórzu jest związany głównie z regulacją wydzielania hormonów, a szczególnie prolaktyny i gonadotropin .
Serotonina To biologicznie czynny amin, który pełni funkcję ważnego neurotransmitera w ośrodkowym układzie nerwowym. Jej poziom w mózgu wpływa na nastrój, sen, potrzeby seksualne, zachowania impulsywne i apetyt.Pod względem chemicznym serotonina należy do rodziny tryptamin. Niektóre narkotyki naśladują serotoninę swoją budową.
Melatonina Jest produkowana w śródmózgowiu przez szyszynkę oraz w mniejszych ilościach przez siatkówkę oka, reguluje zasypianie, budzenie się oraz ogólnie fazy snu, odpowiada również za starzenie się komórek ciała . Wydzielanie melatoniny stymulowane jest przez ciemność i blokowane przez światło.
Noradrenalina Wydzielana jest w nadnerczach, zwykle razem z adrenaliną w sytuacjach powodujących stres. Wyrzut noradrenaliny do krwi powoduje, że szybko dociera ona do mózgu który na jej obecność reaguje przyspieszeniem rytmu serca, przemianą glikogenu w glukozę, napięciem mięśni oraz poszerzeniem źrenic. Noradrenalina wpływa dwojako na układ krążenia: zwęża naczynia obwodowe, natomiast rozszerza naczynia wieńcowe w sercu.
Acetylocholina Jest produkowana w układzie neuronów cholinergicznych. Prekursorem acetylocholiny jest cholina, która przenika z przestrzeni międzykomórkowej do wnętrza neuronów. Wydzielana z zakończeń presynaptycznych acetylocholina działa na receptory znajdujące się w zakończeniach postsynaptycznych. Istnieją 2 typy receptorów cholinergicznych: muskarynowe (M) i nikotynowe (N). Receptory nikotynowe znajdują się w zakończeniach przedzwojowych układu cholinergicznego i adrenergicznego oraz w zakończeniach neuronów ruchowych mięśni prążkowanych. W pozostałych narządach znajdują się receptory muskarynowe. Acetylochonina powoduje m. in: rozszerzenie naczyń krwionośnych, obniża ciśnienie krwi, zwalnia częstość akcji serca, zmniejsza siłę skurczu mięśnia sercowego, skurcze mięśni gładkich oskrzeli, jelit i pęcherza moczowego oraz kurcz mięśni prążkowanych (receptory nikotynowe).