Prof. Andrzej Nowak jest znawcą historii politycznej i myśli politycznej Europy Wschodniej
XIX-XX wieku, historii stosunków polsko-rosyjskich, publicystą, nauczycielem akademickim, sowietologiem, profesorem nauk humanistycznych, wykładowcą Uniwersytetu Jagiellońskiego, profesorem zwyczajnym w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk, byłym redaktorem naczelnym dwumiesięcznika "Arcana". Od października 2015 roku profesor jest członkiem Narodowej Rady Rozwoju powołanej przez prezydenta Andrzeja Dudę. Obecnie profesor realizuje serię wydawniczą "Dzieje Polski". Ukazały się już trzy tomy.
Czwarty tom ukaże się w drugiej połowie 2019 r.

Opisy audycji pochodzą ze strony PR I.
Dla swoich potrzeb usuwam czasem zbędne fragmenty (reklamy i jakieś tam piosenki).

Na sobotnią audycję radiowej Jedynki (po godz. 14.10.) z cyklu "Historia żywa" zaprasza Dorota Truszczak.
Od października 2019 roku nastąpiła zmiana godziny i dnia emisji - poniedziałek po 21.

sortuj według:
nazwa
typ pliku
rozmiar
data dodania

« poprzednia strona następna strona »

63,7 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 17 grudnia 2016 r.mp3

Stefan Batory - król Polski od 1576 roku i Jan Zamoyski, czyli druga osoba w państwie, kanclerz wielki koronny, hetman, szara eminencja XVI-wiecznej Polski – to bohaterowie audycji. Jak syn wojewody siedmiogrodzkiego Stefana został naszym władcą, królem legendą i pogromcą Moskwy? A jak syn kasztelana chełmskiego Jana Zygmunta – stał się najbogatszym magnatem Europy i prawą ręka Batorego, wice królem jak nazywali Zamoyskiego podobno już mu współcześni? I jak Batory i Zamoyski zmienili historię Polski?

z chomika komiks6

59,9 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 10 grudnia 2016 r.mp3

Dziełem króla Zygmunta II Augusta było powstanie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Jego oponenci zarzucają mu jednak przedkładanie życia osobistego ponad rację stanu - ślub z Barbarą Radziwiłłówną, okrzyknięty przez magnaterię mezaliansem.
Zygmunt II August – ostatni Jagiellon na polskim tronie i Jan Kochanowski twórca poezji polskiej, nowoczesnego języka poetyckiego - łączy ich nie tylko „złoty wiek” kultury polskiej. Jak odcisnęli na nim i na historii Polski swoje piętno? XVI – wieczny władca i królewski sekretarz?

z chomika komiks6

63,5 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 3 grudnia 2016 r.mp3

Zygmunt Stary – wybitny monarcha czy zbyt łagodny dyplomata i polityk na wędzidle trzymany przez swoją żonę Bonę, jak napisał poseł habsburski i jej krajan Jan Marsupin? Trudno o większy kontrast małżonków niż w związku Zygmunt Stary-Bona. Z jednej strony 51-letni mężczyzna przywykły do kobiet uległych, konserwatywny, ociężały, lubiący spokój i wygody. Z drugiej 24-letnia kobieta żądna władzy, chcąca odnieść polityczny sukces w przybranej ojczyźnie wbrew panującym przyzwyczajeniom. Na Jego czasy przypadł hołd pruski. Ona doprowadziła do koronowania ich syna Zygmunta Augusta za życia króla. Jak Zygmunt Stary przedostatni Jagiellon na tronie Polski i Bona zmienili historię naszego kraju?

z chomika komiks6

64,5 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 26 listopada 2016 r.mp3

Jest nazywany szarą eminencją średniowiecznej Polski. Zbigniew Oleśnicki (1389 – 1455) - biskup krakowski w latach 1423-1455, następnie pierwszy kardynał narodowości polskiej, zaufany doradca Władysława II Jagiełły i Władysława III Warneńczyka. Jako jeden z nielicznych polityków miał generalną koncepcję stworzenia z Polski mocarstwa. Zbigniew Oleśnicki kontra Kazimierz Jagiellończyk.

z chomika komiks6

59,6 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 19 listopada 2016 r.mp3

Do polskiego panteonu jako jedni z najpopularniejszych władców Polski weszli Litwin i Andegawenka – jak też zatytułował swoją popularną książkę znawca epoki prof.Stefan Kuczyński. Andegawenka, czyli – Jadwiga,węgierska królewna z francuskiej dynastii Andegawenów, jednocześnie wnuczka Elżbiety Łokietkówny, koronowana w 1384 roku , w wieku 10 lat na króla Polski. Litwin, czyli Władysław II Jagiełło, jej o 20 lat starszy mąż, wielki książę litewski, ostatni pogański władca Europy.

z chomika komiks6

62,9 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 12 listopada 2016 r.mp3

Różnią ich przydomki. Zapewne nie tylko . Ale łączą ich więzy krwi i korona Polski.
Władysław Łokietek zjednoczył Polskę po prawie dwóch stuleciach rozbicia dzielnicowego. Jego syn Kazimierz Wielki nie bez powodu nazywany jest budowniczym średniowiecznej Polski, ale czy rzeczywiście murowanej?
Jak była ich droga Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego do władzy, dlaczego to im udało się zmienić Polskę w XIII i XIV wieku, jaka ona była za ich panowania?

z chomika komiks6

62,7 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 5 listopada 2016 r.mp3

36 lat, to znaczy między 1243 a 1279 rokiem, dzierżył władztwo w Krakowie Bolesław V Wstydliwy podczas trwającego 200 lat rozbicia dzielnicowego. Był rekordzistą pod tym względem wśród pozostałych książąt piastowskich. Działalność prawno-gospodarcza Bolesława nasuwa porównanie z polityką gospodarczą wielkiego króla, tego co zastał Polskę drewnianą a zostawił murowaną – napisał Julian Krzyżanowski. Czy Książe był czy nie był rzecznikiem odbudowy królestwa? To także czas odnowy Kościoła. Troje świętych w tym jego żonę Kingę i siedmioro błogosławionych wydała Polska w XIII wieku. W jakim stopniu Bolesław Wstydliwy i Kinga zmienili historię Polski, co im się udało, a co nie ?

z chomika komiks6

61,0 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 29 października 2016 r.mp3

Relacje ojca i syna należały do wyjątkowo dobrych w tych trudnych czasach zmagań o władzę wśród Piastów. Henryk Pobożny stał wiernie u boku ojca i wspierał jego politykę, ale nie był bezwolnym narzędziem.
Dlaczego marzenie Henryka I Brodatego i jego syna Henryka II Pobożnego o zjednoczeniu państwa nie ziściło się?

z chomika komiks6

59,8 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 22 października 2016 r.mp3

Sieciech - możnowładca małopolski, zarządca dworu Władysława Hermana w latach 1080-1100 jest drugim (poza Masławem) udokumentowanym możnym spoza kręgów dynastycznych, który swoimi działaniami dążył do jawnego przejęcia władzy w Polsce. Czy pierwszy opiekun Bolesława Krzywoustego mógł zasiąść na tronie Polski? Jak z opiekuna stał się rywalem młodego księcia?

z chomika komiks6

60,1 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 15 października 2016 r.mp3

Szczodry, śmiały, wojowniczy, ale też groźny i wściekły – czy te dwa ostatnie niepochlebne przydomki króla Bolesława - drugiego w kolejności władcy polskiego noszącego to imię, są skutkiem zatargu z krakowskim biskupem Stanisławem ostatecznie zakończonym śmiercią biskupa? Zdaniem Kadłubka 11 kwietnia 1079 roku śmierć biskupowi zadał sam król. Przyczyny katastrofy Bolesława II Szczodrego i śmierci św. Stanisława oraz wygnania króla na Węgry zajmują dziejopisów od dziesięciu stuleci.

z chomika komiks6

59,2 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 24 września 2016 r.mp3

W 1990 roku wizytę w Kwaterze Głównej NATO składa polski minister spraw zagranicznych Krzysztof Skubiszewski, a kilka miesięcy później rząd Tadeusza Mazowieckiego nawiązuje oficjalne stosunki z NATO. W lipcu 1991 r. Układ Warszawski przestaje istnieć. Ale Polska droga do NATO zakończyła się w amerykańskim mieście Independence, dopiero 12 marca 1999 r., gdzie minister spraw zagranicznych RP Bronisław Geremek przekazał na ręce sekretarza stanu USA akt przystąpienia Polski do Traktatu Północnoatlantyckiego. Tym samym 10 lat po odzyskaniu niepodległości Polska stała się stroną Traktatu waszyngtońskiego i członkiem Sojuszu Północnoatlantyckiego. Czy mogła wcześniej?

z chomika komiks6

59,3 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 17 września 2016 r.mp3

Polska i stosunki polsko-radzieckie czasów okrągłego stołu.
26 sierpnia 1989 roku, niemalże w 50 rocznicę paktu Ribbentrop-Mołotow, Wojciecha Jaruzelskiego i Tadeusza Mazowieckiego odwiedził przewodniczący KGB Związku Radzieckiego Władimir Kriuczkow. Jak ostrzeżenie zabrzmiała jego sugestia o zmianie polityki Moskwy wobec Bonn z powodu proponowanych przez Polskę nowych założeń w relacjach ze wschodnim sąsiadem. Z kolei kilkanaście dni później zastępca kierownika wydziału zagranicznego KC KPZR w rozmowie z wysłannikiem Mieczysława Rakowskiego podkreślał, że nie ma zbieżności między radziecką pieriestrojką a Polską odnową, że następuje przemieszczenie Polski ze Wschodu na zachód i powraca ona do polityki Józefa Becka, i że tam na Zachodzie nie zyskamy nic, a stracimy.

z chomika komiks6

63,5 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 10 września 2016 r.mp3

Stosunki polsko-sowieckie w latach 1981 - 1989.
W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku w Polsce został wprowadzony stan wojenny. Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego, na czele której stanął gen. Wojciech Jaruzelski objęła rządy. Kilka tysięcy działaczy „Solidarności” internowano. W kopalni „Wujek” dziewięciu górników poniosło śmierć z powodu akcji ZOMO. Nastąpiły lata stagnacji. W drugiej połowie l.80 z dojściem do władzy w ZSRR M. Gorbaczowa pojawiła się głasnost i piriestrojka Zmienia się także sytuacja w Polsce. W jakim stopniu pod wpływem Moskwy? Od stanu wojennego do okrągłego stołu.

z chomika komiks6

59,4 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 3 września 2016 r.mp3

Polska i stosunki polsko-sowieckie w okresie karnawału Solidarności w latach 1980-81.
W swych pamiętnikach Edward Gierek sugerował, że lipcowe strajki 1980 roku w zakładach produkujących sprzęt wojskowy nie były wcale spontaniczne. Służby miały tam tajnych współpracowników. Strajki nie mogły zostać zorganizowane bez wiedzy służb, nadzorowanych wówczas przez Stanisława Kanię. Zdaniem Gierka Kania miał dążyć do pozbycia się go i przejęcia stanowiska I sekretarza KC PZPR. Z szacunków wynika, że lipcowe strajki spowodowane podwyżkami cen, objęły 177 zakładów pracy, zatrudniających ponad 80 tysięcy ludzi. Najwięcej na Lubelszczyźnie - 150 zakładów. Gierek wybrał się na tradycyjny urlop do Związku Radzieckiego nie przewidując początku karnawału Solidarności już w sierpniu, a zakończonego wprowadzeniem stanu wojennego 13 grudnia 1981 r.

z chomika komiks6

63,8 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 27 sierpnia 2016 r.mp3

„Pomożecie…” - to pamiętne słowo padło podczas spotkania nowego I sekretarza PZPR Edwarda Gierka ze stoczniowcami w Gdańsku 25 stycznia 1971 roku. Spotkanie miało miejsce po tragicznych wydarzeniach na Wybrzeżu, proteście robotników spowodowanym drastycznymi podwyżkami cen. To najsłynniejsze słowo- hasło PRL wypowiedziane przez człowieka, który z namaszczeniem Moskwy zastąpił Władysława Gomułkę. Czy porwał Polaków tak jak jego poprzednik w październiku 56 roku i dał nadzieję na inną , samodzielną Polskę podczas swoich rządów?

z chomika komiks6

62,4 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 20 sierpnia 2016 r.mp3

Stosunki polsko-sowieckie za czasów rządów Władysława Gomułki w latach 1956-1970.
14 lutego 1956 roku rozpoczął się w Moskwie XX Zjazd KPZR. Opublikowano oświadczenie o rehabilitacji niesłusznie zamordowanych przez NKWD w 1938 roku, działaczy Komunistycznej Partii Polski. Zaś 25 lutego, na zamkniętym posiedzeniu Chruszczow wygłosił tajny referat pt. „O kulcie jednostki i jego następstwach”. Działalność Stalina poddał w nim ostrej krytyce. Tajny referat został przekazany szefom partii komunistycznych krajów demokracji ludowej, w tym Bolesławowi Bierutowi. Otworzył drogę do rządów Władysława Gomułki i nadziei Polaków na inną, lepszą Polskę, czy niezależną od naszego wschodniego sąsiada?

z chomika komiks6

62,2 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 13 sierpnia 2016 r.mp3

Sowietyzacja Polski od 1949 do 1956 roku. Likwidacja legalnej opozycji, wchłonięcie Polskiej Partii Socjalistycznej przez Polską Partię Robotniczą w grudniu 1948 roku oznaczało, że dotychczas promowana formuła „o polskiej drodze do socjalizmu i demokracji ludowej” jest czarno na białym naprawdę fikcją. Teoretycznie nadal odwoływano się do demokracji ludowej. Faktycznie realizowano dyktaturę proletariatu, szokowej przebudowy systemu politycznego, społecznego, gospodarczego, bezwzględnego niszczenia oponentów.

z chomika komiks6

58,7 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 6 sierpnia 2016 r.mp3

22 lipca 1944 roku Radio Moskwa podało, że powstał Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego PKWN w Chełmie. Chełm to było pierwsze miasto polskie na zachód od linii Curzona zajęte przez Armię Czerwoną w ofensywie białoruskiej. To Józef Stalin zadecydował o powołaniu tego tymczasowego organu władzy wykonawczej w Rzeczypospolitej Polskiej na obszarze wyzwalanym spod okupacji niemieckiej.
Czy to był początek sowietyzacji Polski, którego ważnym momentem były sfałszowane wybory 1946 roku , a następnie był zjazd zjednoczeniowy PPS i PPR?

z chomika komiks6

59,3 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 30 lipca 2016 r.mp3

Stosunki polsko-sowieckie w latach 1941-45
Utworzony po wybuchu II wojny światowej polski rząd emigracyjny w pierwszym okresie swego istnienia w ten sam sposób ukształtował swój stosunek do Niemiec i do Związku Sowieckiego. Oba państwa uznane zostały za agresorów i okupantów Polski. Sytuacja pod tym względem stała się bardziej skomplikowana po ataku Niemiec na Związek Radziecki 22 czerwca 1941 roku.

z chomika komiks6

57,1 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 23 lipca 2016 r.mp3

Stosunki polsko-sowieckie w latach 1939-41
23 sierpnia 1939 roku, został podpisany pakt o nieagresji pomiędzy III Rzeszą Niemiecką i Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich. Był tam też dodatkowy załącznik do oficjalnej umowy tyczący dysponowania niepodległością suwerennych państw: Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Finlandii i Rumunii. Pakt dlatego jest nazywany IV rozbiorem Polski.

z chomika komiks6

59,3 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 16 lipca 2016 r.mp3

Traktat ryski z 18 marca 1921 roku, kończący wojnę polsko-bolszewicką ,był wynikiem kompromisu spowodowanego wyczerpaniem wojennym obu krajów . Mimo ustalenia naszej granicy wschodniej nie rozwiązał w całości problemów w stosunkach między Polską i Rosją Sowiecką. Czy Traktat ryski był początkiem drogi, która doprowadziła do agresji Związku Radzieckiego na Polskę we wrześniu 1939 roku?

z chomika komiks6

58,2 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 9 lipca 2016 r.mp3

Polityka historyczna to nie tylko manipulacja.
"Polityka historyczna" to pojęcie, które po 1989 roku robi zawrotną karierę w debacie publicznej w Polsce. Jedni wyrażają się o niej z szacunkiem, u innych wywołuje negatywne emocje. Dlaczego o polityce historycznej, o polityce wobec przeszłości warto zacząć rozmawiać bez skrajności i na co dzień.

z chomika komiks6

23,1 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 18 czerwca 2016 r.mp3

Tylko w latach 1937-38 NKWD wymordowało ponad 100 tysięcy Polaków zamieszkujących Związek Radziecki. To prawie pięć razy więcej niż ofiar zbrodni katyńskiej. Jak obliczył historyk Uniwersytetu Harvarda, profesor Terry Martin, w czasie "Wielkiego terroru" w latach 1934-1939 Polak mieszkający w ZSRR miał 31 razy większą szansę być rozstrzelanym niż wynosiła średnia dla innych grup narodowościowych. Dlaczego? I dlaczego w sierpniu 1937 roku szef sowieckiej bezpieki Nikołaj Jeżow wydał rozkaz nr 00485 będący podstawą operacji polskiej NKWD, w wyniku której zamordowanych zostało ponad 100 tysięcy Polaków zamieszkujących ZSRR.

z chomika komiks6

60,3 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 2 lipca 2016 r.mp3

Gorące lato 1920 roku. Armia sowiecka stoi pod Warszawą. Zachodni sojusznicy oficjalnie deklarują obronę Polski. Jednocześnie w tajnych negocjacjach z Moskwą sprzedają Polskę Sowietom. To pierwszy w historii przypadek appeasementu – polityki zaspokajania wroga, kupowania pokoju za cenę ustępstw terytorialnych kosztem innych krajów. Skąd w politycznej elicie Zachodu wzięła się idea zaspokajania sowieckiego imperium kosztem Polski? Kto ją tworzył? Kto był przeciw i z jakich powodów?

z chomika komiks6

55,6 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 11 czerwca 2016 r.mp3

18 marca 1921 roku w Rydze podpisano traktat pokojowy kończący wojnę polsko-bolszewicką. Polska wygrała na polu bitwy. A w rokowaniach? Pomimo bardzo konkretnych zapisów traktatu Rosja Sowiecka nie wywiązała się z większości jego zapisów dotyczących zwrotu polskiego dorobku kulturalnego, mienia publicznego i prywatnego oraz wypłacenia Polsce odszkodowania za wkłady i kapitały mieszkańców byłego Królestwa Polskiego, znajdujące się w rosyjskich bankach i kasach oszczędnościowych.

z chomika komiks6

54,6 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 4 czerwca 2016 r.mp3

Bitwa Warszawska potocznie zwana Cudem nad Wisłą – toczona w dniach 13–25 sierpnia 1920 roku zadecydowała o zachowaniu niepodległości przez Polskę, ustalenia granicy na Wschodzie na mocy Traktatu Ryskiego i przekreśliła plany eksportu rewolucji do Europy Zachodniej. Zdaniem Edgara D’Abernon była to 18. z przełomowych bitew w historii świata.

z chomika komiks6

55,7 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 28 maja 2016 r.mp3

Listopad 1918 roku. Granica między odrodzoną Polska o Rosją Sowiecką nie istnieje. Jaka ma być? Bolszewicy zawierają tajne porozumienie z Niemcami o zajmowaniu przez Armię Czerwoną terenów okupacji niemieckiej armii Ober Ost. 16 listopada 1918 powstaje Armia Zachodnia, która w grudniu przejmuje z rąk niemieckich Mińsk, zaś w styczniu 1919 roku Wilno.

z chomika komiks6

54,4 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 21 maja 2016 r.mp3

Dlaczego nasze myślenie o Rosji to dziedzictwo XIX wieku , okresu zaboru, koncepcji niepodległościowych: walczyć z Rosją na śmierć i życie czy szukać w niej „przyjaciół Moskali”? W kolejnej audycji cyklu „Historia żywa” o historii wyobraźni politycznej Polaków wobec Rosji, historii polsko-rosyjskiego sporu i polsko-rosyjskiej zgody sprzed blisko dwóch stuleci ,ale wciąż obecnych w naszym życiu.

z chomika komiks6

52,5 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 15 maja 2016 r.mp3

Dobrze się zaczął ten kolejny rok wojny dla narodu polskiego . Ostatni . I jak się niebawem okazało zarazem pierwszy rok naszej Niepodległości . Ale czy już w styczniu 1918 roku powstanie niepodległej Polski było przesądzone?

z chomika komiks6

54,1 MB
8 gru 21 15:13

historia żywa - audycja z 7 maja 2016 r.mp3

Rok 1917 – czy to rok przełomu na drodze do Niepodległej w tej wielkiej wojnie wszystkich ze wszystkimi? Na to pytanie odpowie prof. Andrzej Nowak- historyk, publicysta, nauczyciel akademicki, sowietolog, członek Narodowej Rady Rozwoju, autor „Dziejów Polski”.

z chomika komiks6

« poprzednia strona następna strona »

Dodaj plik