jajka_z_pomidorami_bazylia_i_oliwkami.jpg

Jajka były uważane za zdrowe i pożywne do czasu, aż okazało się, że mają dużo cholesterolu. Na szczęście po latach prześladowań wracają do łask i słusznie, bo to cenne źródło wielu ważnych składników. Jajka zawierają wartościowe białko, witaminy A, D, E, K, witaminy z grupy B (B1, B2, B6, B12), a także pierwiastki: potas, siarkę, fosfor, żelazo, cynk. Są też dobrym źródłem choliny, której przypisano dobroczynny wpływ na pamięć, jak również luteiny oraz zeaksantynu, które mogą zapobiegać utracie wzroku. I oczywiście cholesterol. Jednak, gdy dostarczamy cholesterol wraz z jedzeniem, organizm stara się zmniejszyć jego produkcję, aby zachować odpowiedni poziom tej substancji. W ciągu doby wątroba produkuje od 1 do 3 gramów cholesterolu. Jajko zawiera go ok. 220-440 mg, czyli zaledwie jedną dziesiątą dziennej produkcji, a zawarta w nim lecytyna rozbija tłuszcze na cząstki, zapobiegając przyczepianiu się ich do naczyń krwionośnych. Zmniejsza w ten sposób odkładanie się blaszki miażdżycowej. Duża zawartość cholesterolu w żółtku jaja kurzego jest groźna tylko dla tych osób, u których jego poziom we krwi jest już znacznie podwyższony.
Według najnowszych badań Światowej Organizacji Zdrowia, zjedzenie około 10 jaj tygodniowo nie jest w stanie zaszkodzić zdrowiu. Co więcej, podczas odbywającej się w Nowym Orleanie konferencji Experimental Biology 2009 badacze z Uniwersytetu Connecticut oraz firmy Exponent przedstawili wyniki swoich badań, z których jasno wynika, że jajka są bardzo zdrowe i korzystnie wpływają na organizm człowieka. Więc nie takie jaja straszne, jak je malują. A jak dowodzą ankiety, przeciętny Polak zjada tylko 195 jajek rocznie.


Najbardziej wartościowe są jajka podawane na miękko. Surowa zawartość skorupki może działać źle, szczególnie na alergików. Jeśli zdecydujemy się smażyć jaja, nigdy nie używajmy do tego tłuszczów zwierzęcych. Jeśli chcemy utrzymać cholesterol w ryzach, dieta powinna obfitować w warzywa, owoce, kasze, chude mięso i nabiał. Nie trzeba z niej usuwać jajek. Osoby z wysokim stężeniem cholesterolu mogą jadać kilka tygodniowo. Pozostali mogą bezpiecznie jeść 1-2 jajka dziennie. Jajka są dobrą alternatywą wobec smażonych na oleju pączków, słodkich płatków śniadaniowych lub niezdrowych przekąsek, pełnych nasyconych kwasów tłuszczowych.


Jaja w kuchni światowej. Jajko o poranku serwowane jest niemal wszędzie. Na miękko, twardo, w postaci omletów i chyba najpopularniejszej formie - jako jajecznica.


Anglia

Najważniejsze składniki typowego angielskiego śniadania to właśnie smażone jajko (jajecznica lub sadzone).


Oraz bekon z dodatkami: grzyby, wieprzowa kiełbaska, fasola w sosie pomidorowym, podsmażony pomidor i tosty.


Kanada

Tradycyjne kanadyjskie śniadanie jest podobne do angielskiego – składa się na nie jajko, bekon i tosty. Często podawane jest z gotowanymi, pieczonymi lub smażonymi pierożkami.


Francja

Co prawda omlety znane już były w starożytnym Rzymie, ale to Francuzi zaczęli je urozmaicać i wzbogacać ich smak. Klasyczne omlety francuskie sporządzane są głównie z jaj ze stosunkowo niewielką ilością innych dodatków. Z jajek oddziela się białko od żółtka. Do białek dodajemy szczyptę soli i ubijamy na sztywną pianę, po czym dodajemy żółtka i całość mieszamy dokładnie. Wyrobione ciasto powoli wlewamy na rozgrzaną z niewielką ilością oleju patelnię i smażymy na wolnym ogniu. W odpowiedniej chwili przekładamy omlet by obsmażył się po drugiej stronie. Ilość jaj najlepiej dobrać do rozmiaru patelni, ponieważ oryginalny francuski omlet powinien być cieniutki. Omlety można urozmaicić w dowolny sposób, dodając do ciasta ulubione dodatki np. wędlinę, pomidory, cebulę, ser czy zioła.


Niemcy

Jaja kiszone to popularna w kuchni berlińskiej zakąska do piwa. Ugotowanym jajkom mocno tłucze się skorupkę, ale tak by nie zeszła z jajka (przy dobrze stłuczonej skorupce na ukiszonych już jajach pojawi się wzorek). Gotujemy świeżą wodę i wsypujemy do niej kminek (około 15 g na 20 jaj) oraz 1 łyżkę soli na litr wody. Do roztworu wkładamy jajka z pokruszoną wcześniej skorupką i gotujemy jeszcze kilka minut. Jaja przekładamy do słoików i zalewamy gorącą wodą z drugiego gotowania. Jajka kiszą się od kilku do kilkunastu dni. Ich smak jest naprawdę zaskakujący, bo mimo dużej ilości kminku jego aromat nie dominuje. Mogą służyć jako przekąski lub do wzbogacenia smaku kanapek.


Chiny

Tak zwane „stuletnie jajo” to charakterystyczne danie chińskie. Są to zakonserwowane i przechowywane od kilku tygodni do kilku miesięcy jajka na twardo. Ugotowane na twardo jajko szczelnie zamyka się w blaszanym naczyniu wypełnionym specjalnie przygotowanym roztworem (glina, niegaszone wapno, sól, herbata, łuski ryżowe i woda). Jaja odkłada się na okres około stu dni, podczas których białko robi się brązowe lub czarne i nabiera galaretowatej konsystencji, a żółtko staje się brązowozielone. Jest to chiński przysmak, który podaje się z sosem sojowym, octem winnym lub imbirem. Prawdziwi koneserzy przetrzymują jajka nieraz przez kilka lub kilkanaście lat, uznając, że im starsze tym smaczniejsze.


Meksyk

Huevos rancheros to tradycyjna meksykańska potrawa, której nazwa oznacza po prostu „jajka rolnika”. Są to jajka sadzone zawijane w tortilli z dodatkiem pomidorów, chili, czosnku i cebuli. Dodatki miksuje się by zrobić z nich sos, który następne podgotowuje się na odrobinie oleju aż zgęstnieje. Na rozgrzaną tortillę nakłada się 2 sadzone jajka a białka polewa się wcześniej przygotowanym i lekko posolonym sosem. Całość posypuje się na koniec natką pietruszki. To meksykańskie danie zyskuje sławę na całym świecie.