Wlochy.jpg

CZESI I SŁOWACY pod obrus na wigilijnym stole podkładają kromki chleba. Wśród dań wigilijnych króluje tzw. mzika, czyli mieszanina suszonych owoców i orzechów. Honorem gospodyni jest upieczenie jak największej ilości kruchych ciasteczek w kształcie gwiazdek. Są też drożdżowe ciastka, bułki z makiem i zupa z kwaszonej kapusty.


GRECY spożywają w święta Bożego Narodzenia dania mięsne i rybne. Właściwie nie ma potraw zarezerwowanych wyłącznie na świąteczne dni, gotuje się po prostu najsmaczniejsze, najbardziej syte dania. Wiąże się to między innymi z tym, że okres świąteczny poprzedzany jest wielodniowym postem, po którym wszyscy chętnie zasiadają do suto zastawionych stołów. Na świąteczny obiad przyrządza się często pieczoną wieprzowinę lub pieczonego indyka faszerowanego kasztanami, orzeszkami pinii, mięsem i rodzynkami. Innym popularnym daniem jedzonym w okresie świąt jest potrawka z jagnięciny. Greckie świąteczne przysmaki to także słodycze m.in. melomakarona -  ciasteczka maczane w słodkim syropie, czy kourabiedes - maślane ciasteczka obficie posypywane cukrem pudrem. Ważną potrawą dla Greków jest też christopsomo, czyli chleb Chrystusa - duży, okrągły chleb z orzechami i odciskiem krzyża, wokół którego stawia się symbole z ciasta przedstawiające wszystko to, co oznacza długotrwałość.


SZWEDZI Boże Narodzenie nazywają JUL. W Wigilię spożywa się słodki chleb domowego wypieku z dodatkiem imbiru. Tradycyjną potrawą jest doppa i grytan, czyli chleb moczony w wodzie, w której uprzednio gotowano mięso.


WĘGRZY na Wigilię jedzą zupę rybną, rybę smażoną, zawijaniec z makiem, galaretę i gołąbki. Pieczone ciasta, koniecznie muszą być z makiem, który zapewnia rodzinie miłosc. Tradycyjną, węgierską potrawą wigilijną jest zupa rybna. Najpopularniejsza zupa rybna u bratanków to halászlé, mocno przyprawiona papryką.


Typowymi daniami jakie goszczą na stole są m.in.: karp, smażona kapusta i różnorodne ciasta oraz chłodnik z wiśni. Na wsiach potrawą wigilijną jest pieczony prosiak. Na świątecznym stole nie może również zabraknąć strucli z makiem i orzechami oraz smakołyku o nazwie szloncukor. To pralinki napełnione masą waniliową, orzechową, marcepanową lub galaretką.


FRANCJA. Wigilijna wieczerza rozpoczyna się dopiero po Pasterce, a składają się na nią: indyk nadziewany kasztanami, ostrygi, zimne potrawy potrawy z jaj i tradycyjny słodki tort w kształcie polana drzewnego. Najważniejszy jest obiad pierwszego dnia świąt. Na francuskim stole nie może wtedy zabraknąć owoców morza, ostryg, langust czy krewetek, a także wędzonego łososia. Typowo francuskim rarytasem świątecznym jest pasztet z kaczych lub gęsich wątróbek - foie gras. Gęsie wątróbki przyrządza się też na inne sposoby np. przysmaża z konfiturą z pigwy i podaje jak szaszłyk. Często w świątecznym menu Francuzów znajduje się także pieczony indyk oraz kapłon albo perliczka - faszerowane kasztanami, a nawet truflami. Dania serwowane w święta różnią się oczywiście w zależności od regionu. W Alzacji zwykle serwuje się gęś, jako główny posiłek, w Bretanii gryczane naleśniki polane kwaśną śmietaną, a w Burgundii popularny jest indyk i kasztany. Wszędzie we Francji Boże Narodzenie nie może się jednak odbyć bez tradycyjnego deseru Bûche de Noël, czyli ciasta w kształcie polana drewna. Ciasto to robi się przy użyciu kremu maślanego i ciasta biszkoptowego, które tworzą swego rodzaju roladę. Najbardziej znane smaki kremu to wanilia, orzech laskowy i kawa. Popularne są także wersje lodowe tego deseru. Na cieście umieszcza się figurki z cukru lub z plastiku, nawiązujące do ikonografii świątecznej.


Tradycyjnym daniem wigilijnego stołu NIEMCÓW jest pieczona gęś zapijana piwem oraz specjalny placek wigilijny. Z innych słodkości znane są słynne pierniki saskie, wieńce czekoladowe i strucle. O lebkuchen - „cieście życia”, wspominają już trzynastowieczne kroniki z Ulm, więc tradycja pieczenia piernikow jest naprawdę imponująca.


STANY ZJEDNOCZONE. Każdy amerykański dom jest w te weekendy domem otwartym. Znajomi mogą przyjść i zjeść kolację, której tradycyjnym daniem jest pieczony indyk.


WŁOCHY. Najpopularniejszą potrawą wigilijną jest indyk, pierożki z mięsem oraz ciasto drożdżowe z bakaliami. Kolacja wigilijna we Włoszech jest bardziej uroczysta niż w zwykły dzień, ale dla Włochów najważniejszym dniem Bożego Narodzenia jest 25 grudnia. W Wigilię dania są postne, oparte na rybach i owocach morza. Podaje się np. spaghetti z małżami, cozze ripiene (małże nadziewane), rybę pieczoną itp. Pierwszy dzień świąt to czas rodzinnych spotkań na wystawnym obiedzie. Dobór dań zależy od regionu Włoch. Na świątecznym stole pojawia się jednak zawsze wielka sztuka pieczonego mięsa. Może to być wieprzowina, jagnięcina czy też indyk z pieczonymi ziemniakami oraz warzywami. Na północy kraju, w świątecznym menu znajdują się dania faszerowane mięsem, warzywami i serem m.in. tortellini, czyli ciasto kształtem przypominające malutkie pierogi podawane w rosole. Na południu serwuje się lasagne z sosem pomidorowym z mięsem wieprzowym oraz kilkoma rodzajami serów i zapiekanki z makaronu cannelloni, faszerowanego mięsem, szpinakiem czy białym serem ricotta. Podaje się też zupy np. z porów z ziemniakami lub z przepiórczymi jajami i dodatkiem trufli. Najpopularniejszym deserem jest znane na całym świecie włoskie ciasto z bakaliami - panettone posypane cukrem pudrem. Innym świątecznym ciastem jest pandoro, czyli drożdżowa, maślana babka pieczona w formie w kształcie gwiazdy, z wierzchu obsypana cukrem pudrem z dodatkiem wanilii. Przed świętami we Włoszech sprzedaje się ogromne ilości tych świątecznych ciast. Opakowane są w kolorowe, bogato zdobione pudła. Popularny jest także tort ryżowy oraz odpowiednik polskiego piernika - pan speziale.


HISZPANIE w Święta łamią się turron. Jest to coś w rodzaju chałwy i stanowi wielki przysmak. Wigilijnym daniem jest tu pieczona morska ryba. W Hiszpanii podczas Wigilii nie spożywa się jedynie potraw postnych, a menu urozmaicone jest w zależności od regionu. Kolację rozpoczyna seria przystawek - wśród nich suszona szynka - jamon, pasztety, owoce morza serwowane na zimno. Kolejne danie to zupa np. najpopularniejsza consomme, czyli hiszpański rosół. Potem na stole lądują ryby, a następnie mięsne danie główne. Jakie? To zależy od regionu. Cochinillo, czyli potrawa z młodego prosiaczka i jagnięcina to dania przygotowywane głównie w Castilla León i Castilla La Mancha, w Andaluzji na święta jada się drób, głównie indyka. Hiszpańskie święta obfitują też w słodkości. Hiszpanie nie dzielą się opłatkiem, zastępuje go turrón, czyli rodzaj nugatu z migdałów i miodu. W Wigilię Bożego Narodzenia oraz w pierwszy dzień świąt podaje się ciasto, zwane Roscon de Reyes, czyli ciasto Trzech Króli, w którym zapieka się drobny upominek. W cukierniach sprzedawane są mazapanes - marcepanowe słodycze i polvorones, czyli kruche ciasteczka z dodatkiem migdałów, cynamonu, a tradycyjnie także smalcu. Ulubionym napojem Hiszpanów podczas świątecznej kolacji jest cava, czyli hiszpańskie wino musujące. Uroczysta wieczerza zwykle przeciąga się do późnych godzin nocnych.


WENEZUELA. Na stole znajduje się indyk, sprowadzany z USA, pieczeń wieprzowa i winogrona. Na stołach pojawia się tez przepyszna księżniczka wszystkich wenezuelskich potraw, czyli hallaca (ajaka). Przygotowywana jest z reguły tylko na święta, a to ze względu na koszty oraz czas wykonania. Hallaca jest następstwem pracy, wszystkich domowników. Danie to uważane jest za smakołyk. Jest to ciasto z mąki kukurydzianej, które nadziewane jest mięsem z wołowiny, wieprzowiny, kurczaka, słoniną, pomidorami, papryką, cebulą, czosnkiem, oliwą z oliwek, rodzynkami, migdałami, zielonymi oliwkami, pietruszką, kaparami, cukrem, pieprzem, kminkiem. Na końcu to wszysko zawijane jest w liście bananowca (których się nie spożywa) i całość gotuje na parze. Pan de jamón to inaczej specjalne bułki z szynką, którymi częstuje się w okresie świąt Bożego Narodzenia.


W DANII tradycyjnym daniem jest budyń z ryżu, w którym ukryty jest jedyny migdał. Kto go znajdzie, otrzymuje w nagrodę marcepanową świnkę, która ma zapewnić szczęście w przyszłym roku.


NORWEGIA. Norwegowie Wigilię rozpoczynają od rommegrot, czyli gęstej zupy mlecznej z cynamonem podawanej z...suszoną wędliną. Później jedzą potrawy zarówno mięsne jak i rybne. Z dań mięsnych na stołach większości Norwegów królują ribbe - niezwykle tłuste żeberka wieprzowe, które przygotowuje się na specjalnych (dostępnych od października w każdym markecie) rusztach. Podaje się je z ziemniakami i kwaśną kapustą. Druga co do popularności potrawa wigilijna obecna przede wszystkim na stołach mieszkańców zachodniego wybrzeża to pinnekjøtt: solone i suszone, a czasami wędzone żeberka jagnięce podawane z kiełbaskami, gotowanymi ziemniakami i purée z brukwi. W Boże Narodzenie w niektórych norweskich domach, podobnie jak w wielu innych krajach, podawany jest indyk z nadzieniem lub bez. Z dań rybnych prym wiedzie lutefisk - sztokfisz (specjalna suszona ryba) zmiękczony w wodzie i ługu sodowym, potem gotowany, a czasami przyrządzany na grillu. Zazwyczaj podawany jest z ziemniakami, bekonem, purée z groszku i musztardą. Na stole wigilijnym nie może także zabraknąć gotowanego dorsza. Norweska tradycja nakazuje ponadto, aby na świątecznej uczcie znalazło się siedem różnych ciasteczek i wszystkie powinny być przygotowane w domu. Jedynym z tych ciasteczek jest pepperkake - ludzik z piernika.


W ANGLII nie obchodzi się Wigilii, lecz największą wagę przywiązuje się do pierwszego dnia Świąt, gdy cała rodzina gromadzi się na wspólnym obiedzie. Na stole musi być indyk, otoczony wieńcem kiełbasek i pudding z suszonymi śliwkami, który skrapia się alkoholem, zapala i płonący wnosi się do jadalni. Indyka nadziewa się na przykład jadalnymi mielonymi kasztanami, pieczonymi ziemniakami, brukselką, pieczoną pietruszką ze skórką pomarańczową lub szałwiowo-cebulowym farszem. W tym samym naczyniu piecze się też małe kiełbaski zawinięte w plasterki boczku, które układane są obok indyka na półmisku. Na deser podawany jest słynny angielski pudding. Tradycja przygotowywania tego deseru jest wyjątkowa. Nakazuje, iż pudding powinien być wykonany z trzynastu składników, co symbolizuje Jezusa Chrystusa i dwunastu apostołów. Są to mąka, łój wołowy, migdały, trzy rodzaje rodzynków, bułka tarta, cukier, jajka, rum, utarta marchewka, kandyzowane czereśnie i sok z cytryny. Każdy z członków rodziny musi choć raz zamieszać masę drewnianą łyżką, wykonując ruchy ze wschodu na zachód. Co tydzień należy pudding wyjąć, znowu zamieszać, dolać trochę rumu i ponownie odłożyć w zimne miejsce. Gotowy jest dopiero po trzech miesiącach. Świąteczny pudding podawany jest w polewie z budyniu albo brandy. Alkohol jest podpalany, a ogień ma odstraszać nieszczęścia. Anglicy spożywają główny posiłek w okolicach godziny dwunastej.


PORTUGALCZYCY nie wyobrażają sobie wigilijnego stołu bez dorsza. Główne wigilijne danie w Portugalii to bacalhau de consoada. Składa się z gotowanych filetów z dorsza, moczonych przez dwa dni, by wypłukać sól, do których podaje się ziemniaki, gotowaną kapustę tronchudas oraz rzepę, brokuły i marchew. Pierwszy dzień świąt obfituje w potrawy mięsne. Może to być indyk lub kurczak nadziewany kasztanami, rodzynkami i migdałami, kiełbaski wieprzowe chourico, gotowana kaszanka, wieprzowe podbrzusze, tradycyjne świńskie uszka. Najbardziej obfita jest jednak część deserowa portugalskiej świątecznej uczty. Portugalczycy kochają ciasta i ciasteczka. Najpopularniejsze z nich to rabanadas, czyli cynamonowe grzanki moczone w słodkim mleku i smażone, pasteis de doce de grăo, czyli ciasteczka z marmolady i grochu, czy bolo de mel - piernik. Nieodłącznym elementem świątecznego stołu jest bolo de rei - "królewskie ciasto", które ma kształt korony, w którego wnętrzu ukryte jest ziarno bobu. Ten, kto je znajdzie ma zagwarantowane szczęście w nadchodzącym roku. Kiedyś bolo de rei jedzono podczas Święta Trzech Króli, obecnie jednak spożywa się je w okresie Świąt Bożego Narodzenia. Na czas świąt Bożego Narodzenia przygotowuje się także w Portugalii specjalne gatunki porto oraz serów, których nazwa często pochodzi od miejscowości, gdzie zostały wyprodukowane.


MEKSYKANIE zasiadają do Wigilii o północy. Potrawy wigilijne są nad wyraz wyszukane: zupa rybna z knedlami z mięsa, ogromny indyk upieczony z wielkim, wspaniałym ogonem, w całości upieczona wielkich rozmiarów ryba morska, którą się je z ziemniakami w śmietanie. Na przystawkę Meksykanie serwują Tortas - czyli podłużne bagietki, posmarowane z obydwu stron pastą z fasoli, wypełnione nadzieniem z awokado, cebuli i dużej ilości chili. Tortas podawane są na ciepło, prosto z piekarnika. Następnie przychodzi czas na zupę - gotowaną na wołowym wywarze, z dodatkiem kminku, oregano, czosnku, pomidorów, ziemniaków, słodkiej czerwonej papryki, kapusty pekińskiej i pokrojonej w plastry kolby kukurydzy. Jeśli do zupy dodamy dodatkowo klasyczny sos "salsa", robi się naprawdę "piekielnie". Jako dania główne serwowane są... mięsa - Meksykanie nie stronią od nich w czasie Wigilii. Na wigilijnym stole w Meksyku nie może zabraknąć pieczonego, nadziewanego indyka - z zewnątrz posmarowanego masłem i doprawionego solą. Nadzienie to zazwyczaj nasączone mlekiem czerstwe bułki, z pokrojoną wątróbką i żołądkiem, oregano, czosnkiem i oczywiście dużą ilością chili. Na wytrwałych i niezrażonych taką ilością "pikanterii" na stole czeka słodki deser - Flan - rodzaj kremu jajecznego.


W AUSTRALII Święta przypadają w środku lata, dlatego też australijskie plaże przypominają jeden wielki stół świąteczny. Na rozłożonych obrusach leżą pieczone indyki, puddingi, orzechy, ciastka i brandy.