pisanki.jpg

Wielu dyskutuje nad wyższością Świąt Wielkanocy nad Świętami Bożego Narodzenia. Spór jest nierozstrzygnięty, a każde z tych świat ma swoje zalety pod względem atmosfery i wrażeń, szczególnie dla osób wyznania rzymsko - katolickiego. Przygotowania duchowe trwające przez cały czas Wielkiego Postu oraz Wielki Tydzień poprzedzający święta, nastrajają nas do uroczystego obchodzenia tych dwóch dni w roku. Towarzyszą temu oczywiście wielkie przygotowania świątecznych dań. Wszelkie potrawy, które w tym czasie znajdują się na naszych stołach, to symbole wielkanocne, które poświęcone w kościołach w Wielką Sobotę spożywamy na wielkanocne niedzielne śniadanie.


Kolorowe jajka, baby drożdżowe, mazurki, rozmaite pieczone mięsiwa kształtują wygląd tradycyjnego posiłku wielkanocnego. Ta obfitość dóbr na stołach w ten świąteczny czas kończy okres Wielkiego Postu i symbolizuje radość związaną z dniem Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Święta Wielkiej Nocy to święta kolorowe, uroczyste przepełnione nadzieją. Rozpoczynają się w Wielkanocną Niedzielę, a kończą w Wielkanocny Poniedziałek pełen zabaw i radości. W naszym wielkanocnym koszyku – tzw. „święconce” zwykle znajdują się: jaja, chleb, sól, wędlina, chrzan, ciasto i figurka baranka. Przez wiele lat - zestaw produktów w „święconce” zmieniał się, a do symboliki święconych dóbr przywiązywano większą wagę i czyniono misterne przygotowania. Obecnie nastawienie nieco się zmieniło i raczej nie pamiętamy, co dane produkty symbolizują...


Baranek - to najważniejszy symbol świąt wielkanocnych - symbolizuje on zwycięstwo Chrystusa. Oddany w ofierze, aby odkupić grzechy ludzkie, tak jak Chrystus odkupił nasze, a później zmartwychwstał. Baranek jako symbol musi znaleźć się w naszej „święconce”, a później na wielkanocnym stole.


Jajko - symbol życia. Jajka wielkanocne są pięknie ozdabiane: pisanki malowne są w rozmaite wzory woskiem za pomoca rysiku, a następnie barwione, kraszanki natomiast barwione są poprzez gotowanie w odpowiednich kiedyś naturalnych, a obecnie sztucznych barwnikach. Tradycja malowania jaj ma swój początek w starożytności, a później przez wieki się rozwijała. Kolory i wzory, w jakie malowano jajka również miały swoją symbolikę. Żółty to radość i słońce, zieleń to nadzieja i przyroda rodząca się do życia. Jajko odgrywa najważniejszą rolę podczas niedzielnego śniadania, gdyż właśnie wtedy dzielimy się nim i życzymy sobie wszystkiego najlepszego. Dawniej spożywanie jaj podczas Wielkiego Postu było zakazane, a na zjedzenie ich czekało się aż do Świat Wielkanocy. Z jajkiem związanych jest również wiele zabaw w Wielkanocny Poniedziałek, które mają przynieść pomyślność i dobrobyt.


Wędlina - zapewnia zdrowie, płodność i dostatek. Święci się przede wszystkim wyroby wieprzowe, np. kawałek szynki, kiełbasy.


Sól - oznacza prostotę życia. Dodaje potrawom smaku, chroni przed zepsuciem i ma właściwości oczyszczające. Kiedyś wierzono, że potrafi odstraszyć zło. Pieprz - Zwykle święci się zmielony pieprz czarny – symbol gorzkich ziół. Posypujemy nim i solą jajko, którym dzielimy się w świąteczną niedzielę.


Chleb - to pokarm podstawowy symbolizujący Ciało Chrystusa, gwarantujący dobrobyt i pomyślność. Święci się zwykle kilka kromek chleba.



Ciasto - Pojawiło się w koszyczkach dość niedawno. Jest znakiem umiejętności i doskonałości. Najlepiej włożyć do koszyczka np. kawałek drożdżowej baby domowego wypieku.


Mazurek to tradycyjne, słodkie ciasto kuchni polskiej. Mazurki piecze się w okresie Wielkanocy. Sporządza się je z różnego rodzaju ciast: kruchego, biszkoptowego, makaronikowego, marcepanowego i przekłada masami, marmoladą i dżemem. Powierzchnię dekoruje się lukrem i zdobi owocami, bakaliami. Mazurki wypieka się w różnych kształtach – owalnych, trójkątnych, kwadratowych.


Często na kartkach świątecznych, na stołach i w czekoladowej oprawie pojawia się zajączek – jest on symbolem odradzającej się przyrody, wiosny i płodności.


W niedzielę Wielkanocną świętujemy z bliskimi, biesiadujemy, nadrabiamy 6-tygodniowy post. W poniedziałek natomiast musimy swoich bliskich i znajomych porządnie oblać wodą. Taka jest tradycja!


Śmigus Dyngus – ma w Polsce długą tradycję. Tak naprawdę, łączy w sobie 2 obrzędy – ŚMIGUS – był składaniem sobie wizyt oraz smaganiem po nogach witkami wierzby, oblewaniem wodą, czy perfumami. Zabieg ten miał pomóc w uleczeniu się z brudu, chorób, a także grzechu… DYNGUS natomiast polegał na tym, że można było się wykupić od napaści pisankami, jednak dziś chyba nikt o tym nie pamięta… Wyobraźmy sobie atakującego kawalera z wiadrem wody – czy odpuściłby sobie zmoczenie ślicznej koleżanki w zamian za kolorowane jajko? Wątpię, ale spróbować zawsze można.