Rycerze w zbrojach płytowych z lat 20-tych XV wieku. Są to tzw. zbroje „białe” (nieosłonięte tkaniną)..jpg

Przedstawiciele tej grupy ruszali do walki co najwyżej w płatach, z płytowymi osłonami rąk i nóg na kolczudze (lub np. z niepełnymi osłonami „kirasjerskimi”) i najczęściej w otwartym hełmie. O ile najbogatsi stawiali się na wezwanie władcy w otoczeniu znakomicie okrytych pocztów to tłumy herbowej gołoty przybywały do obozów nawet bez własnego wozu czy sługi. To rozwarstwienie paradoksalnie sprzyjały wszelkim taktycznym nowinkom. Wielu ubogich rycerzy nie stać było na pełnienie służby kopijniczej nawet w najniższym standardzie. Wybierali więc karierę strzelców konnych. Służyli w lekkim rynsztunku, ograniczającym się z reguły do otwartego hełmu (najczęściej kapalin), płatów oraz kolczugi. Ich głównym uzbrojenie stała się lekka kusza. W walce strzelali z niej nad głowami kopijników tzw. nawiją. Spadające z góry bełty najczęściej raniły konie przeciwnika skutecznie mieszając jego szyk. Ten sposób walki miał doniosłe znaczenie taktyczne.

Dominującym szykiem na polu walki stała się kolumna. Chorągiew formowała ją w tej sposób, że najlepiej opancerzeni kopijnicy, oddzieleni od swoich pocztów, stawali na czele oraz po bokach tworząc niejako pancerną opaskę chroniącą strzelców. Takie ustawienie wymagało już zaawansowanego szkolenia koni i ludzi. Okazyjnie zwoływane pospolite ruszenie miało coraz większe problemy z efektywnym opanowaniem nowej taktyki. Na coraz większą skalę zaczęły pojawiać się oddziały zaciężne lub najemne.

**********************************************************************