szmaragdowe_jezioro_zrodlo.jpg

Jeżeli powszechnie uważa się Jezioro Szmaragdowe, za najpiękniejszy zakątek miasta, to musi w tym coś być. Wielka zielona tafla wody, leżąca spokojnie w wyrobisku kopalni, otoczona potężnymi ścianami margli, porośniętych drzewami jest wielkim ekranem, na którego powierzchni przyroda wyświetla soje filmy. W słoneczne dni odkrywa przed nami zatopioną kopalnię, ukrytą pod ciężarem szmaragdu, czasem stara się z lekka urozmaicić ten obraz lekko falując tonią wody, czy też tworząc z liści i gałęzi całkiem odrealnione kształty.
Te wstydliwe jezioro stara ukryć swoją powierzchnię przed latającymi wścibskimi samolotami, przechylając drzewa w kierunku swojej toni w taki sposób, wydawałoby się, że mają zaraz opaść w głąb zatopionej kopalni. Piękno i potęga krajobrazu tego miejsca, nie ma sobie równych, nigdzie indziej na obrzeżach miasta Szczecina. Ten zbiornik wodny zawdzięcza swoja nazwę specyficznemu zabarwieniu wody wypełniającej dawne wyrobisko kopalni kredy. Jezioro powstało przez zalanie tego obiektu wodą wybijającą się z jednej ze ścian kopalni. Przewodniki podają, że stało się to 15 sierpnia 1924 roku.

Kopalnia kredy

Kopalnia kredy w Parku Leśnym Zdroje. Urobek wożono do pobliskiej cementowni "Stern". W katastrofie w 1925 roku kopalnię zalała woda. Jezioro zawdzięcza kolor węglanowi wapnia zawartego w kredzie.

Jezioro ma głębokość do 18-tu metrów. Jego zabarwienie spowodowane jest przez duże nasycenie wody węglanem wapnia (rodzaj soli) i odbijanie się światła od kredowego dna.
Nieopodal jeziorka znajduje się kilka ciekawych miejsc. Mostek nad brzegiem jeziora jest pozostałością torowiska kolejki wywożącej urobek kopalniany. W pobliżu jest też taras widokowy z którego można obserwować panoramę rozciągającą się na dolinę dolnej Odry, i miasto Szczecin. Ponad południowym brzegiem znajduje się niszczejąca baza strażacka wraz z podziemnym systemem korytarzy.

W tej części Wzgórz Bukowych porwaki skał wapiennych osiągnęły grubość do 60 m i stały się one przedmiotem eksploatacji począwszy od 1862 roku. Urobek był wywożony do pobliskiej cementowni "Stern" której założycielami byli kupcy Toepffer i Grawitz, zlokalizowanej pomiędzy dzisiejszą ulicą Batalionów Chłopskich a brzegiem Regalicy, na wysokości ulicy Kopalnianej i Grabowej. Produkowano w niej cement portlandzki.

Cementowanie Stern

Cementownia "Stern", której założycielami byli kupcy Toepffer i Grawitz. Zlokalizowana była pomiędzy dzisiejszą ulicą Batalionów Chłopskich a brzegiem Regalicy na wysokości ulicy Kopalnianej i Grabowej. Produkowano w niej cement portlandzki.

Skały wydobywane były ręcznie ze względu na łatwość odłupywania a następnie ładowane na wagoniki kolejki i transportowane systemem torowisk. Droga wiodła w dół, więc transport odbywał się z łatwością.

Kopalnia kredy
Sączące się wody gruntowe były na bieżąco odpompowywane. Cały system działał bez zarzutu do momentu, kiedy eksploatacja przy południowej ścianie dotarła do zawodnionych piasków. Naruszenie tej struktury geologicznej spowodowało wytworzenie się olbrzymiego ciśnienia hydrostatycznego i brzemienny w skutkach wypływ wód gruntowych wraz z osunięciem się skarpy - 1924r. (wg. innych źródeł "na skutek celowego zalania wodami podziemnymi wyrobiska odkrywkowej kopalni kredy (Katharinen Kreidegrube). Zalanie kopalni było związane z wyczerpaniem się pokładów kredy."). Wyrobisko zostało z czasem zalane do poziomu gruntu przy mostku, tworząc zbiornik wodny którego lustro znajduje się na poziomie 42 m.n.p.m . Jezioro jest cały czas zasilane z kilku źródeł przy południowym zboczu a woda odpływa do kanalizacji przy mostku. W 1959 r. miało miejsce kolejne osunięcie skarpy pomniejszające powierzchnię jeziora o 0,4 ha. W wyniku tego powstał bajeczny krajobraz jeziora otoczonego prawie 40-o metrowymi skarpami. W 1995 roku podjęto działania zapobiegające osuwaniu się gruntu oraz udostępniające brzeg jeziora turystom - budowa dolnej ścieżki turystycznej i monumentalnych schodów na południowo-zachodniej ścianie.