TEKSTY - książki popularnonaukowe

Erika Engelhaupt

Po mrocznej stronie nauki

Sabine Hossenfelder

Fizyka w pułapce piękna

Czy fizyków zwiodło piękno ich własnych teorii?
Czy to zgłębiając czarne dziury i początek Wszechświata, czy poszukując nowej fizyki w CERNie, współcześni uczeni są głęboko przekonani, że fundamentalne prawa przyrody muszą być proste, naturalne i eleganckie. Jednak zdaniem fizyczki Sabine Hossenfelder dogmatyczne stosowanie tych zasadniczo estetycznych, a przez to subiektywnych kryteriów obecnie hamuje rozwój fizyki. Supersymetria, wielka unifikacja, wieloświat, superstruny – hipotezy formułowane głównie w oparciu o wrażenie matematycznej schludności – albo nie znalazły potwierdzenia w danych eksperymentalnych, albo, co gorsza, są z gruntu nietestowalne. Jaka jest rola poczucia piękna w fizyce? Czy jakaś teoria może być „zbyt piękna, żeby nie być prawdziwa”? Czy naukowa obiektywność, ścisłość i ostrożność zostały bezpowrotnie „zagubione w matematyce”? Zastanawiając się nad przyczynami obecnej stagnacji w fizyce teoretycznej i dyskutując z jej luminarzami, autorka tropi i obnaża to, co we współczesnej nauce nie arbitralne, lecz modne; nieścisłe, choć zmatematyzowane; spekulatywne, a mimo to powszechnie przyjmowane.

Claudia Hammond

♦ MOBI

Fenomen czasu

Dlaczego czas zwalnia, kiedy się boimy?
Czemu życie nabiera tempa, w miarę jak się starzejemy?
Ile trwa moment? Kiedy będą możliwe podróże w czasie?
Czy kiedykolwiek próbowaliście spędzić dzień bez patrzenia na zegarek? To prawie niewykonalne. Czas rządzi naszym życiem, ale co o nim wiemy?
Claudia Hammond przekonuje, że czasu mamy pod dostatkiem, musimy tylko nauczyć się odpowiednio nim posługiwać. Opierając się na najnowszych odkryciach z psychologii i neuronauki oraz wykorzystując własne badania, autorka pokazuje, na czym polega fenomen czasu. Z pomocą pomysłowych minieksperymentów podpowiada, jak planować z wyprzedzeniem, jak bardziej cieszyć się teraźniejszością i nie zamartwiać przyszłością oraz jak zarządzać czasem, by żyło się lepiej.

Tom Phillips

Krótka historia wciskania kitu

Tym razem przeczytacie o PRAWDZIE – a raczej o wszystkich genialnych sposobach wciskania kitu, jakie ludzkość wymyśliła przez wieki...
Żyjemy w wieku „postprawdy”. Prezydent Stanów Zjednoczonych, dzięki szczególnie intensywnemu tsunami bredni, pobił rekord kiedy w ciągu 120 minut wygłosił 125 fałszywych stwierdzeń (czyli więcej niż jedno na minutę!). Internet zmienił nasze codzienne życie w dezinformacyjne pole bitwy. Ale czy „złoty wiek“ prawdy rzeczywiście kiedykolwiek istniał?
Tom Phillips, redaktor serwisu fullfact.org zajmującego się sprawdzaniem faktów, każdego dnia zmaga się z zalewem bzdur. I rzuca sarkastyczne spojrzenie na przekonanie, że kłamstwo w debacie publicznej pojawiło się wczoraj. Z właściwym sobie humorem pokazuje, że zawsze mieliśmy tendencję do zmyślania i że dzisiejsza fakenewsowa histeria jest tylko najświeższą wersją starej dobrej umiejętności ludzi do rozsiewania kłamstw gdziekolwiek się da.

Jarosław Molenda

ZIP ♦ EPUB, MOBI

Trunki, słodkości i wyrafinowane potrawy z roślin

Rośliny odgrywały ważną rolę w dziejach ludzkości, ale istnieją gatunki, które wywarły fundamentalny wpływ na rozwój kultur, narodów czy religii. Te rośliny zmieniły świat, wpływając na bieg historii.
Henri Fabre swego czasu powiedział, że "[…] historia opiewa pola bitwy, gdzie śmierć zbiera żniwo, ale nie opowiada nam o polach z łanami zboża, które nas żywi; wylicza imiona królewskich bękartów, ale nie potrafi nam podać, jakie jest pochodzenie żyta. Oto jest głupota człowiecza!".
Może czas poszerzyć naszą wiedzę?

Mariusz Urbanek

ZIP ♦ MOBI

Lwowska Szkoła Matematyczna

Stefan Banach, Hugo Steinhaus, Stanisław Ulam, Stanisław Mazur, Antoni Łomnicki i wielu innych uczonych tworzyło w latach międzywojennych tzw. lwowską szkołę matematyczną. Współpracując ze sobą, bądź rywalizując, przeciwstawiając matematykom z Warszawy i Krakowa, dokonali wielu odkryć, zdobyli sławę, zaszczyty i zrobili międzynarodowe kariery wykładowców, a Ulam został współtwórcą pierwszej bomby atomowej. Ich burzliwe losy, osiągnięcia, kariery naukowe i pozanaukowe, dramatyczne dzieje kończące się w wielu przypadkach śmiercią od kul hitlerowskich okupantów, opisuje Urbanek na tle zmieniającego się życia politycznego i kulturalnego Polski w czasie dwudziestolecia międzywojennego, w trakcie i po II wojnie światowej.

John Gribbin

Od maszyny Turinga do komputerów kwantowych

ZIP ♦ MOBI

Komputery kwantowe to jeden z najbardziej gorących tematów początku XXI wieku. Nie tylko dlatego, że cząstki znajdujące się – podobnie jak słynny kot Schrödingera – w superpozycji stanów stanowią źródło nieporównywalnie większej mocy obliczeniowej niż ta, którą dysponują klasyczne komputery. Przede wszystkim, już sama idea kwantowego komputera wiele wnosi do toczącej się od blisko stulecia dyskusji o naturze naszej rzeczywistości. Nie bez powodu jeden z najsłynniejszych współczesnych fizyków, David Deutsch, w swojej argumentacji, dotyczącej wszechświatów równoległych, odwołuje się właśnie do kwantowej maszyny.
Jak działają komputery kwantowe? Co łączy je z koncepcją nieskończonego Multiświata Davida Deutscha? Czy wkrótce czeka nas technologiczna rewolucja na niespotykaną dotąd skalę? W książce „Kubity i kot Schrödingera” John Gribbin odpowiada na te pytania z właściwą sobie lekkością pióra, błyskotliwością i pasją.

Angelo Maria Ripellino

ZIP ♦ MOBI, PDF

Dzieło wybitnego włoskiego slawisty, poety i tłumacza przedstawia fakty z dziejów metropolii czeskiej w epoce rudolfińskiej (II poł. XVI w.), kiedy to Praga była miejscem szczególnym - miastem Golema, alchemików I astrologów, dzielnicy żydowskiej i jezuitów. Opowiada także o cudzoziemcach, którzy mieszkali tam w ciągu wieków, o rozkwicie literatury czeskiej u schyłku monarchii austro-węgierskiej, o Hašku i Kafce, przewodnich postaciach książki. Fantazja i rzeczywistość splatają się tu w jedną niepowtarzalną całość?

Cody Cassidy

Niezwykli prekursorzy, odkrywcy i pionierzy

ZIP ♦ MOBI

Kto założył pierwsze spodnie? Kto namalował pierwsze arcydzieło? Kto pierwszy dosiadł konia, wynalazł koło i opowiedział pierwszy żart? Kto był zabójcą w pierwszej zagadce kryminalnej? Kto jako pierwszy odważył się zjeść oślizgłą, bladą ostrygę?

Cody Cassidy zagłębia się w najnowsze badania, odkrywając niezliczone historie wspaniałych innowatorów lub uczestników szczęśliwych wypadków. Autor wykorzystuje wszystko – od współczesnej genetyki, po archeologię – by odkryć geniuszy stojących za odkryciami i wynalazkami, które zmieniły świat.

Bill Bryson

Instrukcja dla użytkownika

ZIP ♦ MOBI, PDF

Fascynująca wyprawa badawcza po ludzkim ciele, pomagająca zrozumieć cud naszej neurologicznej i fizjologicznej konstrukcji.
Bill Bryson po raz kolejny udowadnia, że jest niezrównanym towarzyszem podróży, gdy oprowadza nas po zakamarkach ludzkiego ciała – wyjaśnia jak ono funkcjonuje, podkreśla jego niebywałe zdolności do samoleczenia i sygnalizuje sytuacje, w jakich może nas ono (niestety) zawieść. Ciało to książka pełne niezwykłych faktów (od momentu, kiedy zacząłeś to czytać twój organizm zdołał już wyprodukować kolejny milion czerwonych krwinek) jak i nieodzownych anegdot będących znakiem firmowym Billa Brysona.
Jak pisze Bill Bryson: „Spędzamy nasze życie w tym ciepłym, chybotliwym ciele, a traktujemy je jako coś zupełnie oczywistego”. Ciało pozwoli przezwyciężyć tę obojętność hojnymi dawkami cudownych, czytelnych faktów i informacji, które obowiązkowo należy poznać.

Lawrence M. Krauss

Dlaczego istnieje raczej coś niż nic

ZIP ♦ MOBI, PDF

Odważna i kontrowersyjna książka Lawrence’a M. Kraussa stanowi dla czytelników zainteresowanych fizyką i kosmologią takie samo wyzwanie, jakim dla zainteresowanych biologią były książki Richarda Dawkinsa. Zbieżność tę podkreśla wyraźnie posłowie, w którym autor „Samolubnego genu” stwierdza, że „Wszechświat z niczego” to w dziedzinie kosmologii ekwiwalent śmiertelnego ciosu, jakim dla supernaturalizmu w biologii było „O powstawaniu gatunków” Darwina. „Tytuł wyraża dokładnie to, co jest napisane. A to, co jest napisane, jest druzgocące” – pisze Dawkins.
Jednak „Wszechświat z niczego” to nie tylko wspaniała polemika, ale przede wszystkim potężna dawka wiedzy na temat przyszłości naszego Wszechświata, opartej na najnowszych osiągnięciach fizyki, z odkryciem pola Higgsa na pierwszym miejscu, i przekazywanej w sposób prosty, niebanalny i z dużą dawką humoru.