Apulejusz

W roku 158 do miasta Sabrata, leżącego w pobliżu Oei, zjechał świeżo mianowany namiestnik Klaudiusz Maksym, aby jako przewodniczący sądu rozstrzygnąć narosłe w tej prowincji spory. Na wokandzie wśród innych spraw znajdowała się i sprawa Pudentilli przeciwko Graniuszom, w którą w jakiś sposób wmieszany był także Emilian. Pod nieobecność Pudentilli jej rzecznikiem w sądzie był Apulejusz. I wówczas adwokaci Emiliana, wykorzystując rozsiewane wieści, jakoby Apulejusz parał się magią, próbowali tym sposobem podważyć w sądzie jego dobre imię.

Podobno Apulejusz miał jedynie pięć dni czasu na zebranie materiałów i przygotowanie obrony, zdołał jednak obmyślić niezwykle zręczny i chytry plan. Wykorzystując znane powszechnie upodobanie Klaudiusza Maksyma do filozofii, przedstawił się jako reprezentant wszystkich filozofów, a więc wszelkie napaści na siebie samego uznał za napaści na filozofię w ogóle i obronę własną wygłosił jako apologię tej najpotężniejszej z nauk.

Aby jednak długa i drobiazgowa obrona nie stała się dla słuchaczy nużąca, mówca ubarwia ją i ożywia przeróżnymi sposobami. [...]

Zapewne zdoła więc zaciekawić także i współczesnego jej odbiorcę.

Czytelnik bowiem nie tylko dowie się o sposobie, w jaki mówca bronił się przed stawianymi mu zarzutami, lecz będzie podziwiał cięty język i dowcip Apulejusza, jego umiejętności przekazania zamierzonych treści w koronkowym niemal układzie mowy. Może też poznać jednocześnie wiele szczegółów z życia i kultury ówczesnego społeczeństwa Afryki Północne

Maksymilian Kawczyński (ur. 29 grudnia 1842 w Ostrorogu, zm. 12 kwietnia 1906 w Krakowie), polski historyk literatury, filolog, od 1890 profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Akademii Umiejętności (1890).

Apulejusz - rzymski pisarz, filozof i retor.

Urodzony około 125 roku w numidyjskiej Madaurze w zamożnej rodzinie rzymskiej, dawno osiadłej w Afryce. Rok śmierci nieznany. Z twórczości ocalała jedna z jego mów sądowych, Apologia, wygłoszona we własnej obronie, gdy został oskarżony o czary i praktyki magiczne, oraz Florida, wyciąg z mów popisowyc, ważna jako źródło szczegółów i reminiscencji autobiograficznych. Jako filozof propagował w swoich pismach naukę Platona, lecz nie był to platonizm w czystej postaci: zawierał bowiem wiele przymieszek z wierzeń i filozofii wschodu oraz neopitagoreizmu.