Sarmaci

„O Sauromatach taka krąży wieść. Kiedy Hellenowie prowadzili wojnę z Amazonkami, wtedy wedle podania Hellenowie, odniósłszy zwycięstwo w bitwie pod Termodontem, odpłynęli na trzech okrętach z wszystkimi Amazonkami, jakie zdołali żywcem pochwycić; te jednak na pełnym morzu rzuciły się na mężów i wymordowały ich. Ale ponieważ nie znały się na okrętach i nie umiały posługiwać się ani sterem ani żaglem, ani wiosłem, więc po wycięciu mężczyzn gnane były falą i wiatrem, aż dostały się do Kremnoj nad Jeziorem Meockim. Kremnoj należy do ziemi wolnych Scytów. Tu wysiadły Amazonki z okrętów i ruszyły pieszo do zamieszkanego kraju. Napotkawszy pierwsze stado koni, porwały je, dosiadły i łupiły dobytek Scytów.”

Scytowie, gdy zorientowali się, że są to kobiety, wysłali do nich „najmłodszych spośród siebie junaków” chcąc „otrzymać od nich dzieci”.

Opracowany plan powiódł się. W jego efekcie młodzi Scytowie, poślubiwszy Amazonki, „przeszli przez Tanais i odbyli drogę trzydniową na wschód od tej rzeki, a potem również trzydniową od Jeziora Meockiego na północ. Skoro zaś przybyli na to miejsce, gdzie jeszcze teraz mieszkają, założyli tam swoje siedziby. I odtąd kobiety Sauromatów zachowują dawny swój tryb życia, wyjeżdżając konno na łowy wraz z mężami lub bez mężów oraz wyruszając na wojnę i nosząc te same szaty co mężczyźni.”

Cytaty pochodzą z „Dziejów” Herodota, Księga IV, pt 110-117.

Tadeusz Sulimirski w książce „Sarmaci” pisze:

Już w 1914 r „Jan Michał Rozwadowski zwrócił uwagę na szereg słowiańsko-irańskich (Sarmaci to lud pochodzenia irańskiego) zgodności leksykalnych leksykalnych sferze religijno-etycznej. Późniejsze badania lingwistyczne w pełni potwierdziły te spostrzeżenia, nie może zatem ulegać wątpliwości, że życie religijno-obrzędowo-etyczne Prasłowian zdecydowanie nawiązywało do irańskiego wschodu. Wpływowi irańskiemu zawdzięcza antroponimia słowiańska tak zwane imiona teoforyczne, zawierające człony Bogo-, Bogu-, -bog. Imię Boguchwał jest kalką lub wprost zapożyczeniem imienia medyjsko-scytyjskiego Baga-farna. Podobnego pochodzenia są imiona Domasław, Domażyr, Donamir itp., które nie występują nigdzie poza grupą irańską i słowiańską. Również i w innych dziedzinach w językach słowiańskich spotyka się wiele elementów irańskich.”

W tej pracy czytamy też:
„Przesunięcie Sarmatów-Alanów na zachód było wynikiem naporu Gotów, którzy około 200 r. n.e., nacierając od północy, doszli do środkowego Dniepru. (…) Przypuszczać można, że Sarmaci przesunęli się także dalej na zachód, na teren dzisiejszej Polski. Świadczyć o tym zdają się sarmackie tamgi, umieszczone na żelaznych grotach włóczni, których kilkanaście znaleziono głównie w Wielkopolsce, kilka zaś w rejonie Sandomierza i innych częściach Polski. (…) Sądząc po obecności ostróg w grobach z bronią, z inkrustowanymi znakami sarmackimi, pochowano w nich członków wyższej warstwy danego społeczeństwa.”

Według Normalna Daviesa, w dziele „Europa” tamga to „obrazkowy znak szarży” pradawnych Sarmatów. Pisze on dalej: „Są one (…) uderzająco podobne do znaków, które (…) pojawiły się w niepowtarzalnym systemie heraldycznym używanym w Polsce. (…) Ich tak zwaną „sarmacką ideologię”, ich herby rodowe i ich wspaniałą kawaleryjską tradycję wiązano z orientalnymi stepowymi jeźdźcami jeźdźcami odległych epok. Według jednej z hipotez, sarmackie koneksje Polski można najlepiej wyjaśnić jako dziedzictwo sarmackich Alanów, którzy zniknęli w dzikich lasach wschodniej Europy w IV w. n.e.”

Powracając do książki „Sarmaci” Tadeusza Sulimirskiego, czytamy: „Poparciem sarmacko-alańskiego źródła znacznej części herbów polskich, a tym samym rodów, które się nimi pieczętowały, jest również alańskie pochodzenie szeregu polskich zawołań herbowych jak Roch, Chamiec, Mora, Doliwa, a przede wszystkim Jaksa. (…) Należy jeszcze podkreślić, że (…) polskie średniowieczne imiona rycerskie są zazwyczaj złożone z dwóch źródłosłowów imionotwórczych, z których drugim członem bywają źródłosłowy: bąd, bóg, chwał, ciech, Don, dar, gniew, gost, kraj, mił, mir, mysł, pełk, rad, sąd, sław, wój. Imiona złożone z dwóch źródłosłowów (…) są cechą przejętą z języka irańskiego.”

Wnioski zawarte u T. Sulimirskiego: „…możemy stwierdzić, że ludem irańskim, który wywarł tak silny wpływ na język prasłowiański i na sakralną nomenklaturę słowiańską, byli Sarmaci…(…) wydaje się, ze na poparcie tego wywodu mamy także inną okoliczność. Pierwotny ustrój społeczny Sarmatów oparty był na matriarchacie i jego przeżytki jeszcze długo notowali starożytni autorzy opisujący życie i zwyczaje sarmacko-alańskie. Widoczne są one także i w materiale archeologicznym. Przeżytki te występują u średniowiecznej szlachty polskiej, o czym świadczy stosunkowo często spotykane dziedziczenie nazwiska nie po ojcu, lecz po bracie matki lub bracie babki ze strony matki. Także dobra rodzinne nierzadko dziedziczyły córki, a nie synowie.

Warto jeszcze zwrócić uwagę na ciekawą zbieżność. Pisarze starożytni często podkreślają równość wszystkich członków w obrębie poszczególnych szczepów sarmackich, gdzie nie było warstw społecznych, niewolników czy przynależnych. Przypomina to zupełnie stosunki w Polsce szlacheckiej, gdzie teoretycznie każdy „szlachcic na zagrodzie był równy wojewodzie”.

• Odtwórz folder
• Pobierz folder
• Zachomikuj folder