HINDI

Zasięg języka hindi jako języka ojczystego

Język hindi – język z grupy indoaryjskiej języków indoeuropejskich, którym posługuje się jako pierwszym językiem 180 milionów osób, [1] natomiast przy zaklasyfikowaniu jako dialekty hindi języków radźasthani, bihari oraz pahari (bez nepalskiego) aż 422 mln osób, czyli 41% mieszkańców Indii.[2] Używany jest także w Nepalu (500 tys.), na Fidżi (300 tys.), na Mauritiusie i w Surinamie (po 100 tys.). Posługują się nim również hinduscy imigranci w Europie Zachodniej. Język hindi jest językiem urzędowym, od 1950 roku ogólnopaństwowym (angielski jest językiem pomocniczym) Republiki Indii, oraz jednym z 22 (obecnie 23) języków konstytucyjnych. W kilku indyjskich stanach i terytoriach: Uttar Pradesh, Uttarakhand, Himachal Pradesh, Harijanie, Madhya Pradesh, Biharze, Radżastanie oraz na terytorium stołecznym Delhi hindi (w wersji standardowej) jest oficjalnym językiem administracji stanowej oraz podstawowym językiem wykładowym w szkołach.
Dialekty [edytuj]

W obrębie tzw. terytorium języka hindi występuje wiele dialektów, wywodzących się ze średniowiecznych dialektów (tzw. apabhranśa). Wyróżnia się dwa podstawowe zespoły dialektów tzw. właściwego języka hindi:

Hindi zachodnie

(wywodzące się z apabhranśa śauraseni):

* Bradźbhasza

Używany o okolicach miast Mathura i Agra, do początków XIX w. był najważniejszym dialektem literackim hindi

* Khariboli

Stanowi podstawę współczesnego języka hindi

* Harijani

Używany w stanie Haryana

* Bundeli

Używany w rejonie miast Jhansi, Gwalior i Bhopal

* Kanaudźi

Używany w okolicach miasta Kanpur
Hindi wschodnie [edytuj]

(wywodzące się z apabhranśa ardhamagadhi}:

* Awadhi

Ważny dialekt literacki (w Awadhi tworzył m.in. Tulsidas), używany w okolicach miasta Lakhnau

* Bagheli

* Ćhattisgarhi

Pokrewne języki

Niekiedy, zwłaszcza w starszych publikacjach, dialekty Radżastanu, Biharu, którymi posługuje się około 100 mln osób, oraz tzw. pahari (czyli dialekty górskie) klasyfikowane są również jako dialekty hindi[3]. Ostatnio jednak traktuje się je coraz częściej jako odrębne języki, posiadające bogatą tradycję literacką, zwłaszcza radźasthani w Radżastanie i maithili w Biharze. Radźasthani i maithili posiadają w Indiach status języków literackich. Status ten, i nagrody literackie w poszczególnych kategoriach językowych, przyznawane są przez indyjską Akademię Literatury (Sahitya Akademi).

Gramatyka

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder