TRIDUUM PASCHALNE

Triduum Paschalne



Wstęp.

Podczas Triduum Paschalnego przeżywamy i uobecniamy w liturgii wydarzenia paschalne dotykając samej istoty tajemnicy naszego zbawienia. W chrześcijaństwie tajemnica nie oznacza jedynie tego, czego się nie rozumie i co wzbudza lęk, ale raczej plan Boży wobec ludzkości, który objawił się nam w Chrystusie i którego nigdy do końca nie pojmiemy. Poprzez obrzędy Wielkiego Tygodnia tajemnica ta jest celebrowana i ukazywana w wyjątkowy i podniosły sposób. Trzeba je jak najgłębiej zrozumieć po to, by obudzić lub zapoczątkować w sobie prawdziwą religijność i postawę.

Wielki Tydzień a zwłaszcza Triduum Paschalne jest rdzeniem roku liturgicznego i osią całego chrześcijańskiego kultu. W tym czasie nie tylko wspomina się najwyższą „godzinę” misji Jezusa, ale również obchodzi się ustanowienie wszystkich sakramentów, poprzez które otrzymujemy dziś miłość Bożą, zbawienie. Zatem w Wielkim Tygodniu nie wspomina się tylko wydarzeń z życia Jezusa Chrystusa, których kulminacyjnym momentem była jego śmierć i zmartwychwstanie, ale poprzez celebracje liturgiczne, dzieło Boże staje się w sposób szczególny obecne. Dlatego każdy z nas zostaje wezwany do „spożycia Paschy”, czyli do podążania za Jezusem tak jak Żydzi w czasach pierwszej Paschy w historii podążali za Mojżeszem. Każdy z nas zostaje wezwany do „wypicia kielicha” wspólnie z Jezusem, żeby zjednoczyć się z Nim. Pascha oznacza dosłownie przejście z pomocą i siłą Jezusa; przejście od dusznej, smutnej egzystencji, ograniczonej do nas samych, do życia przepełnionego tchnieniem Ducha Świętego.

Największe misteria ludzkiego odkupienia sprawuje Kościół co roku począwszy od Mszy wieczornej Wielkiego Czwartku aż do Nieszporów Niedzieli Zmartwychwstania. Czas ten słusznie nazywany jest Triduum Chrystusa ukrzyżowanego, pogrzebanego i wskrzeszonego. Nazywa się go Triduum Paschalnym, ponieważ uobecnia się wtedy i uskutecznia misterium Paschy, to jest przejścia Pana z tego świata do Ojca.



Wielki Czwartek.

W Wielki Czwartek wieczorem gromadzimy się w kościele wokół Chrystusa Pana, jak uczniowie na Ostatniej Wieczerzy. Uczestniczymy w tych samych wydarzeniach. Ten sam Jezus zaprasza nas do wspólnego stołu. Biorąc chleb i wino, i przemienia je w swoje Ciało i Krew, aby nas nakarmić. Czyni to wszystko z miłości ku nam. Zanim odejdzie do Ojca zostawi nam Testament miłości, mimo nocy zdrady i niewierności, mimo bliskiej męki i śmierci krzyżowej. Tym Testamentem jest On sam. Pozostał z nami pod osłoną znaków sakramentalnych, zwłaszcza Eucharystii i kapłaństwa, których ustanowienie dziś wspominamy. Sprawia to Duch Święty, którego mocą żyjemy i uświęcamy się. Odchodząc Chrystus zobowiązał nas jednak do wzajemnej miłości. Zostawił nam wymowny przykład: umywając nogi swoim uczniom, kazał nam kierować się w życiu tą samą zasadą miłości - To jest moje przykazanie, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem (J 15,12).

Cała uwaga w tym dniu winna kierować się ku misterium upamiętnianym w tej Mszy świętej: jest to ustanowienie Eucharystii, ustanowienie stanu kapłańskiego oraz Pańskie przykazanie bratniej miłości.

Zgodnie z najdawniejszą tradycją Kościoła, w tym dniu nie wolno odprawiać Mszy świętych bez udziału ludu.

Najstarszy dokument opisujący liturgię Wielkiego Tygodnia w Jerozolimie z IV wieku mówi o dwóch mszach świętych sprawowanych w Wielki Czwartek. Obecnie dwie Msze święte odprawiane są tylko w kościołach katedralnych.

Rano w katedrze Mszę św. koncelebruje biskup dokonując poświęcenia krzyżma (oliwa z balsamem) i oleju chorych. Dla okazania jedności kapłaństwa Chrystusowego, którego pamiątkę ustanowienia obchodzi w tym dniu Kościół, tę Mszę św. koncelebrują również inni kapłani ze swoim biskupem. Na jej zakończenie kapłani odnawiają przyrzeczenia kapłańskie.





W godzinach wieczornych, w porze najbardziej odpowiedniej, we wszystkich kościołach odprawia się Mszę Wieczerzy Pańskiej, z pełnym uczestnictwem całej miejscowej wspólnoty; podczas tej Mszy wszyscy kapłani i posługujący wypełniają właściwe sobie funkcje. Kapłani, którzy koncelebrowali Mszę z poświęceniem krzyżma lub odprawiali już Mszę ze względu na pożytek wiernych, mogą powtórnie koncelebrować Mszę wieczorną. Jeśli domaga się tego potrzeba duszpasterska, ordynariusz miejscowy może pozwolić na odprawienie w porze wieczornej drugiej Mszy św. w kościołach i kaplicach publicznych lub półpublicznych; w razie konieczności może pozwolić na odprawienie Mszy w godzinach porannych, lecz tylko dla tych wiernych, którzy w żaden sposób nie mogą wziąć udziału w głównej Mszy wieczornej. Komunii świętej można udzielać wiernym tylko podczas Mszy św., natomiast chorym wolno ją zanieść o każdej porze dnia. Należy im przypomnieć ustanowienie Najświętszego Sakramentu i zachęcić do duchowej łączności z wieczorną Mszą św.

Msza św. Wieczerzy Pańskiej kończy się procesją przeniesienia Najświętszego Sakramentu do kaplicy adoracji zwanej „ciemnicą”. Wierni czuwają na modlitwie powierzając swoje trudy życia i cierpienia, jak Pan Jezus w swojej modlitwie w Ogrójcu.

Tradycja wieczornej Mszy świętej jest pamiątką tego co uczynił Jezus zanim zmierzył się ze swoją męką i śmiercią. W czasie Paschalnej Wieczerzy uczynił z chleba i wina wieczne i rzeczywiste znaki swojego ofiarowanego za nas ciała i przelanej krwi. Inaczej mówiąc wyprzedził znakami, ustanawiając sakrament Eucharystii, to czego dokona poprzez swoją śmierć i zmartwychwstanie.


Wielki Piątek.

W tym dniu, w którym „Chrystus został ofiarowany jako nasza Pascha” Kościół rozmyślając nad Męką Swojego Pana i Oblubieńca oraz adorując krzyż, wspomina swoje narodzenie z boku Chrystusa umierającego na Krzyżu i wstawia się do Boga za zbawienie całego świata. Dzień ten w całości poświęcony jest przeżyciom związanym z mękę i śmiercią Chrystusa.

W tradycji ludowej dzień ten przepełnia atmosfera głębokiego smutku i żałoby, ale liturgia Wielkiego Piątku, mimo swojej surowej prostoty, tworzy nastrój spokojnej i majestatycznej uroczystości. Nie bez powodu szaty liturgiczne mają czerwony kolor tak jak w Niedzielę Palmową, gdy wspomina się królewski wjazd Jezusa do Jerozolimy. Godzina śmierci Jezusa celebrowana jest przez Kościół jako godzina triumfu. Zgodnie ze starożytną tradycją w Wielki Piątek w Kościele nie odprawia się Mszy św.

Po południu celebrowane jest nabożeństwo Męki Pańskiej, podczas którego wierni koncentrują się na rozważaniu biblijnego opisu męki i śmierci Chrystusa, a następnie na adoracji Krzyża. Podniosły i surowy obrzęd Męki składa się z trzech zasadniczych części: liturgii słowa, adoracji krzyża i Komunii eucharystycznej.

Na zakończenie przenosi się w procesji eucharystyczne Ciało Chrystusa do wcześniej przygotowanego Grobu Pańskiego.

W tym dniu nie sprawuje się żadnych sakramentów, oprócz oczywiście sakramentu pokuty i namaszczenia chorych, jeśli zachodzi taka potrzeba.

Wielki Piątek jest w całym Kościele dniem pokuty, w którym - podobnie jak w Środę Popielcową - katolików obowiązuje zachowanie postu ścisłego.



Wielka Sobota.

W Wielką Sobotę Kościół trwa przy grobie Pańskim, rozważając Mękę i Śmierć Chrystusa oraz Jego zstąpienie do otchłani a także w modlitwie i poście oczekuje na Jego Zmartwychwstanie.

Jest to dzień tradycyjnego wyciszenie, w którym nie sprawuje się Mszy św. Przez cały dzień trwa adoracja Chrystusa złożonego do grobu, zaś kapłani błogosławią pokarmy przeznaczone na świąteczny stół.

Wielka Sobota jest dniem symbolicznie wyrażającym sytuację człowieka, który na ziemi pełen nadziei oczekuje niedzieli nie znającej zachodu.

Wieczorem rozpoczynają się obchody Wigilii Paschalnej, które kończą adorację przy Grobie Pańskim. Najświętszy Sakrament zostaje przeniesiony do tabernakulum. Ceremonie Wigilii paschalnej składają się z czterech zasadniczych części: liturgii światła, liturgii słowa, liturgii chrzcielnej i liturgii eucharystycznej.



Wigilia Paschalna

Zmartwychwstanie Chrystusa jest fundamentalną prawdą i nadzieją całego chrześcijańskiego przesłania. Z tego powodu Wielkanoc jest największą celebracją chrześcijańskiego kultu. Takie znaczenie, jakie niedziela ma w tygodniu, uroczystość Wielkanocy ma w roku liturgicznym. Niedziela Zmartwychwstania jest zatem matką, źródłem, pierwszą ze wszystkich niedziel. Wigilii Paschalnej zgodnie z bardzo dawną tradycją powinna być czuwaniem na cześć Pana. Wierni, posłuszni napomnieniu Ewangelii, trzymając w rękach zapalone świece, powinni być podobni do ludzi, którzy oczekują swego Pana, aby, gdy powróci, zastał ich czuwających i zaprosił ich do swego stołu. Od początku Kościół, zwłaszcza podczas nocnej Wigilii, obchodził doroczną Paschę, która jest uroczystością nad uroczystościami. Jest to czuwanie wyjątkowe, na które składa się:

1) liturgia światła, a w niej: poświęcenie ognia, przygotowanie paschału i orędzie wielkanocne,

2) liturgia słowa złożona aż z dziewięciu czytań,

3) liturgia chrzcielna, a w niej litania do świętych, błogosławieństwo wody chrzcielnej i celebracja chrztu a także odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych,

4) liturgia eucharystyczna.

Msza Wigilii Paschalnej jest pierwszą ze wszystkich, matką wszystkich Mszy świętych. Jest to pierwszy posiłek spożyty wspólnie ze Zmartwychwstałym, znak i gwarancja wiecznej uczty

Nie ma plików w tym folderze