Wesele - Stanisław Wyspiański.mp3

Stanisław Wyspiański - Wesele
Wesele powstało w wyniku obserwacji Wyspiańskiego prawdziwego wesela, jakie odbywało się w Bronowicach. Jego przyjaciel również krakowski poeta Lucjan Rydel, żenił się z miejscowa chłopką Mikołajczykówną. Uroczystość weselna odbywała się w domu Tadeusza Tetmajera, który kilka lat wcześniej pojął za żonę starszą siostrę panny młodej. Ślub miał miejsce 20 listopada 1900 roku, Stanisław Wyspiański znalazł się wśród zaproszonych gości. Grono weselników stanowiło grupę dość wyraźnie dychotomizowaną podzieloną na krakowską inteligencję i bronowickich chłopów. Na samym początku XX wieku był to podział wyraźny i znaczący. W okresie Młodej polski zrodził się ruch nieco pogardliwie określany chłopomanią, polegający na przesadnej fascynacji wsią polką. Dekadenccy poeci odnajdywali w wiejskiej prostocie jedyny urok życia, przypisując jej zdrowie moralne i nadmiernie ją idealizując. Śluby mieszane, a więc łączące obie warstwy były uważane za szansę dla narodu, przypisywano im wręcz symboliczne znaczenie i upatrywano w takim pojednaniu możliwości odrodzenia polskiego społeczeństwa. Utwór przepełniony jest symboliką, która poniekąd sama się napraszała, wesele miało miejsce w listopadzie, miesiącu, który nieodłącznie kojarzył się z powstaniem, Kraków należący do Galicji cieszył się względną swobodą obywatelską, jednocześnie polska wieś galicyjska należała do najbiedniejszych regionów kraju, ponadto wciąż były żywe wspomnienia odległych już zrywów chłopskich jak powstanie kościuszkowskie i nieco późniejszych jak rabacja galicyjska.

Kompozycja utworu.

Dramat zawiera trzy akty, pierwszy wyraźnie odbiega od pozostałych swym realizmem, toczące się tu wypadki ukazane s na jednym planie, widzimy wiec weselników, toczących rozmowy i bawiących się. W tym akcie poznajemy przybyłych gości i ich zapatrywania, wyraźny jest tu podział społeczny wytyczający światopogląd i, pomimo wspólnej zabawy, zdradzający brak porozumienia między chłopami i inteligencją. Fascynacja wsią jest wśród mieszczan bardzo powierzchowna, nie znają oni realiów życia na wsi, wszystko odbierają w sposób wyidealizowany, a to, co nie da się upoetyzować, pomijają. Pierwszy akt określany bywa jako "komedia realistyczna" i rzeczywiście zawiera on pewne sceny humoru, później już nastrój staje się bardziej złowieszczy. i groźny, by ostatecznie osiągnąć.